Organi Olii hokomiyati davlati

Organi Olii hokomiyati davlati, Soveti Olii SSSR, organi yagonai qonunbarori SSSR. Organ oid ba masalahoi muhimtarini sokhtmoni davlati, khojagi va ijtimoiyu madani qarorho qabul mekunad, rohhoi asosii siyosati beruniro muayyan menamoyad, nazorati oliro az  boloi faoliyati apparati davlati amali megardonad. Organ kon­stitusiyai SSSR-ro qabul mekunad, ba on tagyirot medarorad, respubli­kami navro ba hayati SSSR qabul menamoyad, tashkili respublikahoi navi avtonomi va viloyathoi avtonomiro tas- diq mekunad.

Planhoi davlatii taraqqiyoti iqtisodi va sotsialii SSSR, byujeti davlatii SSSR va hisobotro dar borai ijroi onho tasdiq namuda, organhoi ba Soveti Oli hisobotdihandai SSSR-ro tashkil mekunad. Organ az tarafi aholi dar asosi huquqi umumi, barobar va bevositai intikhoboti bo ovozdihii pinhoni ba muddati 5 sol intikhob karda meshavad. Har yak grajdanini SSSR metavonad deputati Organ intikhob gardad.

Organ, yane Soveti Olii SSSR, az du palatai barobarhuquq — Soveti Ittifoq va Soveti Millatho iborat ast. Dar Soveti Ittifoq manfiathoi umumii tamomi mehnatkashoni SSSR ifoda me­gardand. Soveti Itgifoq dar okrughoi intikhoboti shumorai aholiashon barobar intikhob karda meshavad. Dar Soveti Millatho manfiathoi makhsusi khalqhoi SSSR, ki bo khususiyathoi millii onho aloqamandand, tajassum meyoband. Ba So­veti Millatho az har yak respubli­kai ittifoqi 32, az har yak respublikai avtonomi 11, az har yak viloyati avtonomi 5 va az dar yak okrugi avtonomi 1 deputat intikhob karda meshavad. Sessiyai palataho dar yak vaqt cap meshavad va ba okhir merasad.

Dar surati ruy dodani ikhtilof bayni palata masalai haltalab ba komissiyai sozish, ki onro palataho dar asosi barobari tashkil mekunand, supurda meshavad. Bad in masalaro palataho bori digar dida mebaroyand. Agar pas az in ham sozish hosil nagardad, mas­ala ba muhokimai sessiyai oyanda yo ba ovozdihii umumikhalqi guzoshta meshavad.

Faoliyati qonunbarorii Organi SSSR dar du shakl amali megardad: bevosita bo rohi qabuli qonunho va bo rohi ukazhoi Prezidiu­mi Soveti Olii SSSR. Qonun dar surate qabulshuda hisob meyobad, ki aksariyati deputathoi har yak pala­ta ba tarafdorii on ovoz dihand. Konstitutsiya intikhobi Prezidiumi Soveti Olii SSSR, tashkili hukumati SSSR — Soveti Vazironi SSSR, tain namudani Prokurori generalii SSSR-ro ba zimmai Organ meguzo- rad. Hamai organhoi mazkur dar nazdi Organ masuland va ba on hisobot medihand.

Sessiyahoi Organi SSSR sole du marotiba davat karda meshavand. Ses­siyahoi gayrinavbatiro Prezidiumi Soveti Olii SSSR bo tashabbusi khud, inchunin bo taklifi respublikai ittifoqi va yo kamash seyaki deputathoi yake az palatakho davat me­kunad. Organ dar sessiyai yakumi har yak davati nav az jumlai deputatho, Prezidium va har yak palata rais va 4 nafar jonishini uro inntikhob mekunad. Dar ijroi vazifahoi Organi SSSR komissiyai doimii Soveti Olii SSSR roli muhim mebozand. Har palata 16 komissiyai doimi dorad. Dar respublikahoi ittifoqi va avtonomi Organi Sovethoi Oli meboshand.

Adabiyot: Konstitutsiyai (Qonuni asosii) Ittifoqi Respublikai Sovetii Sotsi­alisti, Dushanbe, 4977: Soveti — vlast tru­dyashikhsya, Moskva, 1966.