Malumoti ohirin
Home / Jugrofia / Norin

Norin

Norin, viloyatest dar hayati RSS Qigiziston. 11 dekabri 1970 tashkil shudaast (solhoi 1939—1962 viloyati Tiyonshon nom dosht). Dar Janubu Shimol va Janub bo Khitoy hamsarhad. Masohatash— 50,2 hazor km2. Aholiash —228 hazor nafar (1979). Ba 6 rayon taqsim shuda, 1 shahr va 2 ptsh dorad. Markazash — shahri Norin.

Tabiat. Norin dar hududi Tiyonshoni Dokhili joygir ast. On az silsilai qatorkuhho iborat buda, ba vodihoi va­se va pastkhamiho judo meshavad. Territoriyai Norin az Garb ba Sharq toraft baland me­shavad. Dar Janubu Shimol qatokuhi Kukshaltov (balandiash to 5982 m), dar Janubu Shimol qatokuhi Fargona (balandiash to 4692 m), dar Shimolu Garb qismi sharqii qatorkuhi Susamirtov (balandiash to 4048 m) va qatorkuhi Jumgoltov (balandiash to 3947 m). dar Shimolu Sharq qismi garbii qatorkuhi Terskey-Alotov va qatorkuhi Jetim (balandiash ziyoda az 4500 m) voqeand. Qatorkuhhoi nohiyai dokhilii viloyat: Namanton (balandiash to 4718 m), Otboshi (balandiash to 4786 m), Norintov, Muldotov va gayra Kalontarin pastkhamiho va vodihoi bayni kuhho: dar Shimomu Qujqor, Jumgol— dar markaz — Norin, Otboshi, dar Janub— Okhsoy, Chatirkul, dar Gayra— Tuguzturu. Iqlimash nihoyat kontinenti. Zimistonash qahratun, tobistoiash nisbatan salqin. Harorati miyonai yanvar az —10,G S (dar Kujqor) t0 —27,7° S (dar vodii Okhsoy). Harorati miyonai iyul az 21 (dar Kazarman) to 9° S (dar vodii Okhsoy). Borishoti solona 200—300 mm. Dar baze vodiho (masalan, dar vodii Kujqor) zimiston qarib tamoman barf nameborad. Davrai nashvi rastani qarib 130 shaboruz. Daryohoi asosiash: Norin, Tarim, Chu. Baroi obyori asosan obi shokhobhoi daryoi Norin — Norini Khurd, Kukhumeren, Otboshi, Olabuga istifoda meshavad. Soli 1970 GES-i iqtidorash 40 mVt (dar daryoi Otboshi) ba istifoda doda shud. Dar daryoi Chu obanbori Urtatuqay sokhta shudaast. Kulhoi kalon: Sunkuli shirinob va Chatirkuli shurchaob. Obi mineralii Chatirkul shuhrat dorad. Dar viloyat nabototi nimbiyoboni bisyor ast. Dar mahalhoi nihoyat past yavshon va giyohhoi khushadori gunogun meruyand. Dar mintaqahoi boloii nishebihoi kuhho margzori subalpi va alpi voqeand. Dar balandkuh mintaqahoi tundra, dar Sharq biyoboni balandkuhu khunuk voqe ast. Dar Norin nastaran, zirq, bushol, darakhtoni arar, bed, archa va gayra meruyad. Az hayvonot arkhar, buzi kuhi, shohpalang, koqum, gurg, ruboh, sugur va gayra zindagi mekunad.

Aholi. Dar viloyat asosan qirgizho, inchunin rusho, uzbekho, totorho, ukrainho va digar khalqho zindagi mekunand. Zichii miyonai aholi dar 1 km2 4 kas. 16% aholi dar shahrho iqomat dorad.

Khojagi. Dar iqtisodiyoti viloyat khojagii qishloq mavqei asosi dorad. Solhoi 1970 dar Norin 41 kolkhoz va 8 sovkhoz bud. Az navhoi galladona asosan javu gapdum kisht meshavad. Chorvodori taraqqi kardaast. Dar charogohhoi vase asosan gusfandoni mahinpashm va nimmahinpashm parvarish karda meshavand. To ibtiboi soli 1974 viloyat 2306,1 hazor gusfandu buz, 93,3 hazor gov, 68,3 hazor asp dosht. Solhoi okhir kutosparvari niz inkishof yoft. Sanoat taraqqi karda istodaast. Dar solhoi okhir mahsuloti umumii sanoat chandin marotiba afzud. Sarvathoi zerizamini: tillo, namaksang, sangi khoro va gayra. Dar viloyat kombinati gusht, zavodi ravganu panir, zavodi mekhaniki, zavodi «Orgtekhnika» va gayra ast. Darozii rohhoi avtomobilgard 4,4 hazor km az on jumla 2,2 hazor km sangfarsh. Rohhoi asosi: Ribache — Norin — Turugart, Norin — Kazarman.

Sokhtmoni madani va nigahdorii tandurusti. Soli tahsili 1973—1974 dar 148 maktabi malumoti umumi 62,3 hazor talaba, dar 2 maktabi miyonai makhsus 1100 talaba mekhond. To ibtidoi soli 1975 dar viloyat 148 kitobkhonai ommavi, Muzei Tiyonshon, Teatri dra­mam Norin, 125 klub, 88 dastgohi kinonamoishdihi, 5 khonai pionerov, 7 maktabi bachagonai sporti bud. Dar Qazonquygan st. tajribavii Tiyonshon oid ba chorvodorii Instituti tadqiqoti ilmii chorvodori va veterinarii Qirgiziston voqe ast. Gazetai viloyati ba zaboni qirgiz «Narin pravdasi» («Haqiqati Norin», az soli 1938) joy meshavad. Dar viloyat barnomahoi radio va namoishhoi televizioni respublikavi va umumiittifoqi shunavonida va namoish doda meshavand. To ibtmdoi soli 1974 dar muassisahoi tabobatii Norin 2 hazor kat bud (9,7 kat ba 1000 nafar aholi), 311 dukhtur ba aholi khizmat merasond. (1 dukhtur ba 653 nafar aholi).

Инчунин кобед

Dehai SAFEDORON

SAFEDORON, dehaest dar Soveti qishloq Hakimii rayoni Komsomolobodi Respublikai Sovetii Sotsialistii Tojikiston. Territoriyai sovkhozi «Chorsada». …