Nevropatologiya

Nevropatologiya (az nevr… va patologiya), ilmest dar borai sabab va tarzi inkishof, usulhoi tashkhis, muolija va peshgirii bemorihoi asab; sohai asosii nevrologiya. Bemorihoi sistemai asabro neyrokhi­rurgiya va psikhiatriya niz meomuzad. Bemorihoi sistemam asab (falaj, sar va gayra) az qadimulayyom malum budand. Malumoti avvalin oid ba bemorihoi asab dar asarhoi Buqrot, Erasistrat, Sels, Jolinus bayon gardidaand. Muvaffaqiyathoi minbadai Nevropotologiya bo nomi Zakariyoi Ro­zi, Ibni Sino vobasta meboshand. Nevropatologiya chun sohai mustaqili tib dar okhiri asri 19 chudo shud. Dar ravnaqi Nevropatologiya dukhturoni fransavi J. M. Sharko, anglis J. Parkinson, rus A. Ya Kojev­nikov, V. K. Rot, G. I. Rossolimo, V. M. Bekhterov va digarho sahmi arzanda guzoshtand.

Dar inkishofi Nevropatologiyai soveti boshad, tadqiqothoi M. I. Astvasaturov, S. N. Davidenkov, L. S. Minor, E. K. Sepp va digar mav- qei kalon dorad. Usulhoi asosii tadqiqotii Nevropatologiya omukhtani holati si­stemai asab meboshad, ki baroi muayyan kardani kharakteri bemori va manbai illat imkon medihad. Usul- hoi digari tadqiqot boshand, baroi oshkor namudani patologiyai gardishi khun (angiografiya, reografiya), illati kosakhonai cap (ekhoensefalografiya) va asabu mushakho (elek­tromiografiya) yori merasonad. Dar Nevropatologiya usulhoi elektroensefalografiya, rentgenografiya va gayra niz harjoniba istifoda meshavand.

Problemai muhimtarini Nevropatologiyai hozira patologiyai gardishi khuni magz (makhsusan sakta va khuruji sharayonii magzi cap, yane tashannuji kutoh, muddati raghoi mayna) meboshad, ki dar inkishofi on ba gayr az atero­skleroz va bemorii gipertoni inhirofi raghoi asosii gardan, ki magzi sarro az khun tamin mekunand, inchunin patologiyai dil roli kalon mebozand.

Dar RSS Tojikiston inkishofi Nevropatologiya az soli 1942 bo tashkil yoftani kafedrai be- morihoi ruhii Instituti davlatii tibbii Tojikiston (az soli 1966 kafed­rai nevrologiya va asoshoi genetikai tibbi) cap shud. Jamiyati respublikavii nevropatologho va psikhiatorho, ki soli 1946 tasis yoftaast, beshtar az 200 nervopatologhoro (1979) muttahid menamoyad. Nevropa- tologhoi tojik khususiyathoi jarayoni bemorihoi sistemam asabro dar sharoithoi iqlimii respublika va khususan zohirshavii klinikii il­lati brusellyozii sistemai asab, ikhtiloli gardishi khuni magzi cap va gayraro meomuzand.