Nesmeyanov Aleksandr Nikolaevich (tavalludash 09. 09. 1899, Moskva), khimikorganiki soveti, akad. AF SSSR (1943; azo-korr. 1939), khodimi jamiyati. Du karat Qahramoni Mehnati Sotsialisti (1969, 1979). Azoi KPSS az soli 1944. Nesmeyanov badi khatmi Universiteti Moskva (1922) to soli 1951 (solhoi 1948—1951 rektor) dar hamon jo kor kard va dar yak vaqt kormandi Instituti nuriho va insektofungitsidho (1930—1934), Instituti khimiyai organiki (az 1934; solhoi 1939—1954 direktor), akadkotibi shubai ilmhoi khimiya (1946— 1951) bud. Solhoi 1951—1961 prezidenti AF SSSR, az 1954 direktori Instituti payvasthoi organikii elementho, az 1963 akad.-kotibi shubai ilmhoi khimiyai umumi va organiki.
Dar ayni zamon azoi prezidiumi AF SSSR meboshad. Solhoi 1947- 1961 raisi Komiteti Mukofothoi lenini va davlati oid ba ilm va tekhnika. Dar kori Soveti Umumijahonii Sulh Komiteti Sovetii muhofizati Sulh faolona ishtirok dorad. Nesmeyanov oid ba khimiyai payvasthoi organikii metallho beshtar az 1,5 hazor maqolayu asarhoi ilmi ejod kardaast. Nesmeyanov rohhoi gunoguni ba yakdigar tabdil yoftani payvasthoi organikii metallhoro omukhta, usulhoi sodda va qulai az payvasthoi organikii simob sintez namudani payvasthoi organikii Mg, Zn, Cd, Al, Tl, Sn, Pb, Sb, Bi-po peshnihod namud.
Az soli 1952 dar sohai hosilahoi ferrotsen va digar payvasthoi «sandvichi»-i metallhoi guzaranda tadqiqot mebarad. Bo tashabbus va tahriri Nesmeyanov (hamrohi K. A. Kocheshkov) oid ba usulhoi sintezi payvasthoi organikii metallho yak qator asarhoi ilmi nashr gardidand. Nesmeyanov azoi 18 akademiya va muassisahoi ilmii khoriji, vakili sezdhoi 19 va 20-umi KPSS, deputati Soveti olii SSSR (davathoi 3—5), Laureata Mukofoti. davlatii SSSR (1943) va Mukofoti lenini (1966) meboshad.
Bo 7 ordeni Lenin, ordeni Bayraqi Surkhi Mehnat, Ordeni Revolyutsiyai Oktyabr va medalho mukofotonida shudaast.
As.: Izbr. tr. t. 1—4, M., 1959; Khimiya ferrosena, M., 1969; Elementoorganicheskaya khimiya, M., 1970; Nachalo organicheskoy khimiya, ki. 1—2, M., 1974; Metodi elementoorganncheskoy khimii. Kobalt, nikel, platinovie metalli. M., 1978.