MUTALAVVIN (arabi— rangorang), sherest, ki ba du vazn yo ziyoda az on khonda meshavad. Chandin gazalhoi mashhuri ustodoni buzurgi nazmi klassikii fors-tojik Sadi, Hofiz, Sayido va digar dar du bahr navishta shudaand. Masalan, in gazali Sadi (matlaash:
Ey bodi bomdodi, khush meravi ba shodi,
Payvandi ruh kardi, paygomi dust dodi)
va Hofizro (matlaash:
Dil meravad zi dastam sohibdilon khudoro,
Dardo, ki rozi pinhon khohad shud oshkoro)
dar du bahr — muzorei musammani akhrab (mafulu foilotun/mafulu foilotun) va munsarehi musammani makhbuni makshuf (mustafilun fau-lun/mustafilun faulun) khondan mumkin ast. Dar muayyan kardani avzoni chunin gazalho okhangi khonish, talaffuzi kalimaho va taqtei bayt roli asosi mebozad. In navi Mutalavvinro, ki dar du bahri mukhtalif metavon khond, dar ilmi bade zubahrayn guyand. Masnavii «Majma-ul-bahrayn»-i Kotibii Turshezi az avval to okhir ba du bahr — sare va ramal navishta shudaast. Inchunin, dar adabiyoti fors-tojik sherhoe niz duchor meoyand, ki onhoro dar chahor bahr khondan mumkin ast. Misoli in yak gazali Vosifist (matlaash:
Nargisi chodui tu ohui Chin,
Nofai ohui tu kholi jabin),
ki dar «Badoe-ul-aqoe» ovarda shudaast. In nav Mutalavvinro zubuhur meguyand. Muvofiqi malumotp Rashidi Vatvot Manshurii Samarqandi doir ba Mutalavvin acape doshtaast.
S. Imronov.