Malumoti ohirin
Home / Madaniyat va Sanat / MUTAQORIB

MUTAQORIB

sherMUTAQORIB (arabi— nazdikshavanda, ba ham nazdik), nomi yake az bahrhoi aslii (solimi) aruz. Azbaski ruknhoi vatad va sababi on ba ham nazdikand, aruziyon onro Mutaqorib nomidaand. Rukni asosii (aslii) Mutaqorib faulun (V) buda, dar natijai kamu ziyod kardani miqdori hijovu harfho yo digar shudani mavqei hijohoi darozu kutoh tarkibi on tagyir yofta, hasht zihof ba vujud meoyad:           (musabbag — faulon; maqbuz — faulu; maqsur — faul; mahzuf — faal; aslam — falun; aslami musabbag — falon; asram — fo; abtar — fa). Az omezishi rukni asli — faulun va zihofhoi on ziyoda az hasht navi avzoni bahri Mutaqorib dar shaklhoi musamman va musaddas sokhta meshavad. Shakli murabbai Mutaqorib mamul nest. Misolho baroi Mutaqorib:

1)         Mutaqoribi musammani solim:

            (V        /V        /V        GU       )

Buti nozaninam, makhi mekhrubonam,

Charo kakhri za man? Baloyat ba jonam. (Lohuti).

2)         Mutaroqibi musammani maksur:

<U       GU       /V        /V ~)

Na tankho zi tasiri mehri jakhon

Shavad borvar in niholi javon.  (Khabib Yusufi).

3)         Mutaroqibi musammani mahzuf:

(V        GU       GU       /U—)

Padarmurdaro soya bar cap finan,

Guborash biyafshonu khorash bikan. (Sadi).

4)         Mutaroqibi musaddasi solim:

(V        /V        GU       )

Zi dardi judoi chunonam,

Ki az zindagoni ba jonam. ( Sayfi).

«Shohnoma»-i Firdavsi, «Iskandarnoma»-i Nizomii Ganjavi, «Bus-ton»-i Sadi va gayra dar bahri Mutaroqib (Mutaroqibi musammani maqsur) navishta shudaand.

Adabiyot: Bakhrom Sirus, Aruzi tojiki, Dushanbe. 1963; 3 e kh n i T.. Sanati sukhan, Dushanbe, 1979; U. Toirov.

Инчунин кобед

SATO

SATO, asbobi musiqii torist, ki bo kamoncha menavozand. Sato dar bayni tojikoi, uzbekho, eroniyon, afgonho …