Malumoti ohirin
Home / Gunogun / MUTADORIK

MUTADORIK

sherMUTADORIK (arabi-daryoftan, darak dodan, payvastan), nomi yake az bakhrhoi aslii (solimi) aruz. In bahrro baroi on Mutadorik menomand, ki ruknhoi vatad va sababi onro badtar yofta, ba arkoni digar hamroh namudand. Mutadorikro Abulhasan Akhfashi Balkhi (vafot 830/33) ikhtiro namud. Mutadorik dar bayni aruziyoya bo nomhoi rakzulkhayr (suratnok) va savtunnoqus (sadoi zangula), g ar i b niz duchor meshavad. Rukni aslii Mutadorik foilun (—V—) ast. Dar natijai kamu ziyod gardidani hijovu harfho yo digar shudani mavqei hikohoi darozu kutoh tarkibi on tagyir yofta, panj zihof ba vujud meoyad (makhbun — foilun; maqtu—falun; Makhbuni maq-tu—faal; mahfuz—fa; muzol— fo). Az omezishi rukni asli—foilun va zihofhoi on ziyoda az shash navi bahri Mutadorik dar shaklhoi musamman, musaddas va dar ejodiyoti dahanakii khalk, —> dar shakli murabba sokhta meshavad.

Misolho baroi Mutadorik:

  1. Mutadoriki musammani solim:

(— V —/— V — /— V — /— V —)

Mo ba ham tokhtem dar rahi inkilob,

            Mo zafar yoftem, bosmachi shud kharob.            (Ayni).

  1. Mutadoriki musammani makhbun:

(W —/VV —7VV —/VV — )

Chu rukhat nabuvad guli bogi Iram,

            Chu qadat nabuvad qadi sarvi chaman.               (Salmoni Sovaji).

  1. Mutadoriki musammani maqtu:

(           /           /           /           )

To kay moro dar gam dori?

            To kay ori bar man khori?       (Jomi).

  1. Mutadoriki musammani makhbuni maqtu:

(— U —/V—/— V—/V—)

Sunbuli siyakh bar suman mazan,

Lashkari habash bar Khutan mazan.                       (Jomi).

Adabiyot: Bahrom Sirus, Aruzi tojiki, Dushanbe 1963: 3 e kh n i T., Sanati sukhan, Dushanbe, 1979; Bartels E. E., Grammatika persidskogo yazika. Leningrad, 1926.

U. Toirov.

 

Инчунин кобед

SADUDDINI HAMMUI Muhammad ibni Juvayni

SADUDDINI HAMMUI Muhammad ibni Juvayni (soli tavallud nomalum — Vafot 1252), yake az namoyandagoni mashhuri …