MUODILAI DIRAK

MUODILAI DIRAK, muodilai kvantii harakati elektronro guyand, ki muvofiqan ba khulosahoi nazariyai nisbiyat murattab sokhta tudaast (P. Dirak, soli 1928). Az Muodilai Dirak barmeoyad, ki elektron momenti miqdori  harakati mekhanikii khos-spin. Bo yorii Muodilai Dirak fomulai sahehtari

 saviyahoi energiyai atomi gid­rogen (va atomhoi gidrogenmonand) hosil karda shud, ki struktureai nozuki saviyahoro (nigared Atom) dar bar megirad; bo yorii in muodila inchunin sharh dodani hodisai Zeeman imkonpazir gardid. Muodilai  Dirak mohiyati hodisahoi parokanishn fotonhoro bo elektronhoi ozod, shuoafkanii elektronro hangomi tormozkhuri (shuoafkanishi tormozi) sharh medihad. Dar Muodilai Dirak ba on ishora meraft, ki boyad zarrai digare (antizarrai elektron) mavjud boshad, ki massa va zaryadi elektronro (bo alo­mati aksash) dorad. Chunin zarraro K. Anderson soli 1932 kashf kard va onro pozitron nomid. Guzarishi elektron az holati energiyaash manfi ba holati energiyaash musbat az guzarishi aks hamchun prosessi ba vujud omadani on digar zarrahoi spinashon —(dar vohidhoi K) myuonho, neytrino va gayra niz tatbiqpazir ast. Muodilai Dirak ba nuklonho (neytron va proton) tatbiqnopazir ast. Muodilai Dirak yake az muodilahoi asosii mekhanikai kvanti ba shumor meravad.

Annivilyasiya va tavlidi juft) sharh doda meshavad.