Malumoti ohirin
Home / Gunogun / KhURRAMIYa

KhURRAMIYa

KhURRAMIYa, jarayoni diniyu falsafii asrhoi miyonaro guyand, ki goyahoi Mazdakiya va shiahoi ifrotiro asosi talimoti khud qaror dodaast. In jarayonro mamulan ba no­mi zani Mazdak— Khurrama nisbat medihand. Payravoni Xurramiya du guruhand. Guruhi yakumro Khurramiyai qadim yo muhammiriya menomand, ki dar nohiyahoi Ozarboyjonu Armaniston va Hamadonu Isfahon intishor yofta bud. Onhoro aslan otashparast va payravoni Mazdak medonand, ki badan ba dini islom garoidaand. Guruhi duyum Khurramiyai bobakiya ast, ki Bobakro sarvari khud hisobida, ba muqobili khilofati arab va tartiboti feodali muboriza meburd. Muhaqqiqi eroni Abbosi Iqbol jarayonhoi bobakiyayu muhammiriyaro, ki dar ahdi Mamun khuruj karda budand, bo Xurramiya yak medonad.

Payravoni Xurramiya imomatro etirof namuda, bovari doshtand, ki imomi onho niz ba sifati Mahdi barmegardad va dar rui zamin adlu insofro barqaror mekunad. Payravoni Abumuslimro ham Xurramiya menomand. Dar baze sarchashmaho onho bo nomi khurramdinon yod shudaand. Xurramiya tanosukhro qoil buda, tanosubi jismu jonro ba tavri idealisti sharh medihad. Bino ba talimoti Xurramiya rasidani vahyi ilohi yakbora ba du-se kas imkonpazir ast. Xurramiya jismro tagyirpaziru foni va ruhro tagyirnopaziru abadi meshumorad. Masalai jazoyu sazoro ba ruh mansub medonad. Xurramiya dar zaminai talimoti imomat farzu marosimhoi dini islomro rad menamoyad.

Payravoni Xurramiya nushidani may va ayshu ishratro (ba sharte ki ba kase zarar naorad) ravo medonistand. Xurramiya badi shikasti isyoni Bobak ba tarzi parokanda dar Ozarboyjon va baze digar shahrhoi Eron, az qabi­li Ray, Isfahon va gayra to nimai avvali asri 10 amal namudaast. Bazan kaysoniyon, abbosiyon va horisiyonro niz Xurramiya menomand.

Ad.: Belyaev E. A., Arabi, islam i arabskiy khalifat a rannem sredneve­kove, M., 1965; Petrushevskiy I. P., Islam v Irane v VII—XV ve­kakh, M.. 1966.               M. Sultonov, I. Nazarov.

Инчунин кобед

SADUDDINI HAMMUI Muhammad ibni Juvayni

SADUDDINI HAMMUI Muhammad ibni Juvayni (soli tavallud nomalum — Vafot 1252), yake az namoyandagoni mashhuri …