Malumoti ohirin
Home / Gunogun / KhOJUI KIRMONI

KhOJUI KIRMONI

KhOJUI KIRMONI -Abulato Kamoluddin Mahmud ibni Ali (1290, Kirmon —1354, Sheroz), shoiri fors-tojik. Dar tarikhi adabiyoti fors-tojik in shoir badi Khusravi Dehlavi duvumin shakhsest, ki ananai Nizomi Ganjaviro davom doda, dostonhoi ishqiyu akhloqi surudaast. U sohibi shash masnavist, ki panjtoyash bo nomi «Khamsai Khoju» yod shudaast. Masnavii avvali khud «Humoy va Humoyun »-ro (dar bahri mutaqorib) s. 1332 dar Bagdod ba poyon rasonidaast. On az ishqi purmojaroi Humoy Zamini Khovari — pisari shoh Hushang va Humoyun — dukhtari fagfuri Chin rivoyat mekunad. Masnavii duyumash badi dah soli dostoni yakum bo nomi «Gulu Navruz» (dar bahri hazaj) dar payravii «Khusrav va shirin»-i Nizomii Ganjavi talif shudaast. Dar on qissai ishqi purshuri Navruz — pisari shoh Firuzi khurosoni va Gul — dukhtari qaysari Rum tasvir shudaast. Masnavii seyumash «Ravzan-ul-anvor» (soli talif nomalum; dar bahri sare) dar payravii «Makhzan-ul-asror»-i Nizomii Ganjavi talif shudaast. Masnavii chahorumash «Kamolnoma» (1343; dar bahri khafif) yake az avvalin va behtarin tatabbuhoi «Buston»-i Sadi Sherozist; masnavii panjumash «Guharnoma» (yo «Gavharnoma», 1344; dar bahri hazaj) va dostoni okhirin «Somnoma» (dar vazni mutaqorib) nom dorand. Qadimtarin nuskhai dastnavisi devoni Xojui Kirmoni s. 1349 kitobat shudaast. Devoni u az du hissa — «Sanoe-ul-kamol» va «Badoe-ul-jamol» iborat meboshad. Hissai yakum kalontar buda, qasoid, qitaot, tarkibot, tarjeot, gazaliyot va du masnavi — «Humoyu Humoyun» va «Gulu Navruz»-ro dar bar giriftaast. Dar qismi duyum qasoidi madhi, tarkibot, «Shavqiyot» nom daftari gazaliyot va ruboiyoti u joy dorand. Qismi ziyodi devoni shoir az qasida faroham omadaast. Gazaliyotash bo nomhoi «Safariyot» va «Hazariyot» dar har du qismi devon jam omadaand. Xoju Kirmoni ustodi gaza l etirof gardidaast. Latofatu tarovati gazali u ba darajaest, ki Hofizi Sherozi guftaast:

Ustodi sukhan Sadist nazdi hama kas, ammo,

Dorad gazali Hofiz tarzi sukhani Khoju.

Xojui Kimoni ba gazaliyoti Sanoi, Shaykh Attor, Jaloluddini Rumi payravi namuda, to andozae ba shevai Sadii Sherozi nazdik omadaast. Dar devoni Xojui KIrmoni 432 ruboi mavjud ast, ki dar tavsifi mashuqa, mavzuhoi falsafi, shikoyat az zamona, tanqidi zohidon va g. suruda shudaand.

Ad.: Adabiyoti forsu tojik dar asrhoi XII—XIV, q. 2, D.. 1983. K. Ayni:

Инчунин кобед

SADUDDINI HAMMUI Muhammad ibni Juvayni

SADUDDINI HAMMUI Muhammad ibni Juvayni (soli tavallud nomalum — Vafot 1252), yake az namoyandagoni mashhuri …