KhIROJ

KhIROJ, (arabi, kharoj, andozost, ki az mahsuloti zamin girifta meshud. Dar mamlakathoi Sharq, az jumla Osiyoi Miyona ba zamin khiroj meandokhtand.

Khirojro asri 7 dar Osiyoi Miyona arabho jori kardand. Dar ahdi Tohiriyon va Somoniyon (asrhoi 9—10) davlat az aholi muntazam hajmi muqarrarshudai khirojro (bazan hatto sole du marotiba az hisobi soli oyanda) mesitonid. Xiroj dar Bukhoro avval kam (kamtar az 200 hazor dirhami nuqra) bud. Dar ahdi Qarakhoniyon, Gaznaviyon va Saljuqiyon (asrhoi 11—12) ayonu ashrofone, ki mulkhoi kalon va imtiyozhoi ziyode doshtand, odatan khiroj namedodand.

Xiroj hamchun andozi asosii zamin— renta dar akhdi Temur va Temuriyon bo du usul: moli (yak hissai hosilro megiriftand) yo puli (az rui masohati zamin) sitonida meshud. Vale khirojro asosan dar shakli mol (muvofiqi qoida az se yak hissai hosili zamini kishtro megiriftand) mesitondand. Dar rafti janghoi baynifeodali aksar ba gayr az andozhoi digar az aholi sole yakchand marotiba khiroj megundoshtand. Dar davrai khonihoi Osiyoi Miyona baron gundoshtani khiroj dar har nohiyayu dehaho sarkor, devonbegi va muhassil  tain menamudand. Khoni Kheva Muhammadrahimi 1 (4775—1325) khiroji puli jori namud. Muvofiqi on khiroj az miqdori hosili gundoshta ne, balki vobasta ba khojagi va masohati zamin girifta meshud. Dar Osiyoi Miyona badi galabai Revolyutsiyai Kabiri Sosialistii Oktyabr khiroj barham khurd. F. Kurbonov.