GORShINOSI

GORShINOSI, speleologiya (az yun. spelaion — gor va …logiya), ilmest, ki bo omukhtani gorho — paydoishi onho, morfologiya, mikroiqlim, obu nabotot, hayvonoti hozira va qadimii gorho, boqimondahoi madaniyati moddii odamoni asri sangi, tasvirhoi rui shakh, haykalho va tarzi istifodai imruzai onho mashgul ast. Azbaski aksari gorhoi kalon dar natijai dar ob hal shudani jinshoi kuhi ba vujud omada, bo hodisahoi karsti karobat dorand, G. niz bo karetshinosi zich aloqamand meboshad. G. barobari gorhoi karsti, inchunnn gorhoero meomuzad, ki bo rohi farsoish, deflyasiya, abraziya, suffoziya, az tasiri quvvahoi tektoniki (gorhoe, ki az kafidaho paydo shudaand), dar natijai jori va shakh shudani lava, ob shudani yakh (gorhoi yakhi) va g. ba vujud omadaand.

G. dar nimai duyumi a. 19 hamchun ilm tashakkul yoft. Paydoishi on bo nomhoi tadqiqotchii fransavi E. A. Martel, olimoni avstriyagi A. Shmidl, F. Kraus, A. Grund va V. Knebel vobasta ast. G. bo geologiya, mineralogiya, geomorfologiya, gidrogeologiya, gidrologiya, meteorologiya va iqlimshinosi, botanika, landshaftshinosi, zoologiya va paleontologiya, arkheologiya va tarikh aloqamandii mustahkame dorad. Dar SSSR bo masalahoi G. In-ti kastshinosi va speleologiyai Perm (umuminitifoqi), Ufa, Komissiyai karstu speleologii Jamiyati geografii SSSR (Leningrad) va seksiyahoi sershumori speleoturizm mashguland, ki faoliyati  onhoro seksiyai markazii spelsoturizmi Soveti markazii oid ba turizm va ekskursnyahoi  VSSPS (Moskva) nazorat mekunad. S. 1953 Kongressi yakumi Ittifoqi baynalkhalqii gorshinosi barpo gardid, ki ustavi on s. 1965 dar Kongressi 4-umi baynalkhalqii gorshinosi dar Lyublyana (Yugoslaviya) qabul karda shud.