FOJIA

FOJIA (arabi — badbakhti, musibat), tragediya, yake az janrhoi drama meboshad, ki bar konflikti tezu tund asos yoftaast va qahramonhoi asosii on dar okhir ba halokat merasand. Dar fojia masalahoi doroi khususiyati ijtimoi, tarikhi va falsafi, zadukhurdhoi azimi zindagi, muborizai naviyu kuhnagi, mavzuhoi umumibashari ifoda meyoband. Fojia dar Yunoni Qadim taqriban asri 5 to melod paydo shudaast. Nakhustin fojianavison Eskhil (ki uro K. Marks «padari fojia» nomidaast), Sofokl va digaron budand. Dar fojiahoi davrai Ehyo (asarhoi U. Shekspir, Lopede Vega va digaron) muborizahoi munosibathoi navi ijtimoi va feodalizm inikos yoftaand. Fojiahoi F. Kornel, J. Rasin va digaron tahti tasiri klassisizm ejod shudaand. Dar asri 18 fojiahoi Lessing, F. Shiller, Volter, I. V. Gyote dar tasiri goyahoi burjuaziyai navtavlid, jarayoni maorifparvari ba mien omadand. Fojiahoi romantikii J. Bayron. V. Gyugo va digar zodai davrai kapitaliam meboshand. Dar dramaturgiyai rus namunai barjastai fojia ba qalami A. S. Pushkin («Boris Godunov», «Fojiahoi khurd») taalluq dorad. M. Yu. Lermontov («Maskarad»), A. N. Ostrovskiy («Radu barq»), L. N. Tolstoy («Olami zulmot»), M. Gorkiy («Dushmanon», «Vaosa Jeleznova») dar inkishofi in janr sahmi arzanda dorand. Namunai barjastai fojiahoi adabiyogti soveti «Tufon»-i V. N. Bil-Beloserkovskiy, «Fojiai optimisti»-i V. Vishnevskiy, «Istilo»-i L. Leonov va gayra meboshand. Dar adabiyoti tojik fojiahoi Gani Abdullo («Rustam va Suhrob»), S. Ulugzoda («Temurmalik»), A. Atoboev «Robiai Balkhi» va gayra) mavjudand. S. Tabarov.