FIZIOTERAPIYa

FIZIOTERAPIYa (az yunoni rhusis —tabiat va terapiya), yak qismati tibro guyand, ki tasiri fiziologii omilhoi tabii (ob, havo, garmi, oftob va rushnoi) va suni (jarayoni elektrik, maydoni magniti va gayra)-ro ba organizm meomuzad. va usulhoi istifodai onhoro ba maqsadi tabobatu peshgirii kasaliho tadqiq menamoyad. Dar mamlakathoi Sharqi Qadim, Yunon va Rim az muolija bo ob va muolija bo nuri oftob vase istifoda meburdand. Buqrot (460—377 to melod) ba tasiri omilhoi tabii dar muboriza bar ziddi bemorihoi gunogun ahamiyati kalon dodaast. Abualii Sino (980— 1037) dar «Al-Qonun» mufid budanu usulhoi istifodai omilhoi tabii (ob, havo, nuri oftob, hammom va gayra)-ro bayon kardaast. Zimni kashfi elektr va peshrafti fizika dar asri 18 fizioterapiya (alalkhusus, muolija bo jarayoni elektrik) tashakkul yoft.

Minbad dar amaliyai muolijavi elektri statisti (franklinizasiya), jarayoni galvaii (galvanizasiya va elektroforezi dorui), jarayoni tagyiryobandai asimmetri (faradizasiya), jarayoni balandbasomad (darsonvalizasiya, diatermiya), inchunin maydoni magniti, elektromagnitii pastbasomad, balandbasomad, ultrabalandbasomad va gayra jori shud. Dar amaliyai fizioterapevti aksar vaqt doruhoro niz istifoda mebarand. Fizioterapiya chun fasli mustaqili tib avvali asri 20 (vaqte ki dar Leje soli 1905 avvalin Kongressi baynalkhalqi oid ba terapiyai fiziki barguzor gardyad) tashakkul yoft. Badi galabai Revolyutsiyai Oktyabr fizioterapiya khele taraqqi yoft. Soli 1921 dar Moskva Instituti fiziatriya va ortopediya (hozira Instituti kurortologiya va fizioterapiya) tasis yoft. Peshrafti minbadai fizioterapiya ba taraqqiyoti elektrotekhnika, radioelektronika, biokhimiya, iqlimshinosi, balneologiya va kurortologiya zich aloqamand ast. Fizioterapiya dar respublika az soli 1930, vaqte ki dar Leninobod avvalin tabobatkhonai fizioterapevti kushoda shud, tashakkul yoft. Alhol dar respublika 17 shuba va kabinethoi fizioterapevtii shahri va 39 shubai rayoni amal mekunand.

Adabiyot: Abu Ali ibn Sino. Kanon vrachebnoy nauki, izdatelstvo 2, tom I, Tashkent. 1980; Spravochnik po fizioterapii, Moskva. 1976; Fizioterapiya v klinike vnutrennikh boleaney, Moskva, 1980.        I. Ya. Bobokhojaev.