Malumoti ohirin
Home / Madaniyat va Sanat / «FARKhANGI PAHLAVI»

«FARKhANGI PAHLAVI»

«FARKhANGI PAHLAVI» (dar transkripsiyap pahlavi «Ggahang-i rahlavik», nomi digarash — «Mana khuda» — «Mana khoda» az nakhustin kalimai asar girifta shudaast), farhangi tafsirii zaboni forsii miyona (pahlavi), yake az osori leksikografii pahlavi meboshad, ki tafsiri huzvorishhoro dar bar megirad. Soli talif va muallifi on malum nest. «Farhangi pahlavi» bo hurufi pahlavi navishta shuda, 1300 kalimaro dar bar megirad. Dar on kalimaho az jihati mavzu ba 31 bob judo shudaand. In tarzi jobajoguzorii kalimot baroi omuzish va az bar kardani kalimaho shakli maqbul bud. Dar bobhoi 1—17, 27—28,30—31 kalimavu istilohot dar mavauhoi gunogun, az qabili ezidon va ajromi kayhoni, geti, ob, ziroatu mevajot, nonu boda, rustaniho, haavonoti khonagi va shiru ravgani onho, parrandagon, dadon, (hayvonoti vahshi) uzvhoi badan, tabaqoti ijtimoi, istilohoti jang va aspparvari, pulu mol, tillo, nuqra va doroi, dabiri, istilohoti solshumori va gayra tafsir shudaand. Dar bobhoi 18—23, 24—26, 29 az hissahoi nutq (fel, jonishin, kalimahoi yoridihanda, sifat va shumoraho) sukhan meravad. Kadimtarin nuskhai dastnavisi «Farhangi pahlavi» ba asri 14 dakhl dorad. To asri 19 in asar dar jomeai zardushtiyoni Eronu Hinduston borho kitobat shudaast. Nakhustin bor «Farhangi pahlavi»-ro soli 1771 Alketil Dyuperron ba tab rasonid. Alvalin nashri intiqodii «Farhangi pahlavi»-ro olimi hindu Dastur Hutangji Jomospji Asa na olimi pemis Martin Haug soli 1870 anjom dodand. Olimi pemis Haynrikh Yunker soli 1912 in asarro bo muqaddimai mufassale nashr kard. Ba aqidai u dar ogoz «Farhangi pahlavi» shakli soddatar dosht, yane on tanho az kalimai sharhshavanda — huzvorish ba tabiri H. Yunker «heterogramma» va sharhdihanda — tarjuma (H. Yunker «eteogramma» nomidaast) iborat budaast. Dar nuskhahoe, ki badi islom kitobat shudaand (badi zaboni pahlaviro tark namudani zardushtiyon), «eteogramma» bo trapskripsiyaash ba hurufi avestoi va pozandi omadaast. Dar davrai seyumi inkishofi matni «Farhangi pahlavi» dar barobari «eteogramma» va transkripsiyai on kalimaho ba zaboni forsi (ba khatti arabi) va gujaroti (ba khatti hindi) tarjuma va tafsir shudaand. Nashri purra va tashehshudai «Farhangi pahlavi» (bo ilovai huzvorishhoi digari pahlavi) ba qalami olimi eroni Muhammad Javod Mashkur taalluq dorad («Farhangi huzvorish», Tehron, 1968). Dar asosi «Farhangi pahlavi» olimi tojik — R. X. Dodkhudoev «Lugati heterogrammahoi pahlavi»-ro (Dushanbe, 1969) tartib dodaast.

Инчунин кобед

SATO

SATO, asbobi musiqii torist, ki bo kamoncha menavozand. Sato dar bayni tojikoi, uzbekho, eroniyon, afgonho …