Malumoti ohirin
Home / Jamiyat / ENERGETIKA

ENERGETIKA

 ENERGETIKA, yake az muhimtarin sohahoi khojagii khalq buda, ba istehsolu istifodai navhoi gunoguni energiya va zakhirahoi energetiki (neft, gaz, angisht, energiyai ob, torf, varaqasangi suzanda, energiyai atom, quvvai bod, maddu jazr va g.) mashgul ast.

energetika

Dar Ittifoqi Soveti hama navhoi zakhirai energetiki farovonand. SSSR az jihati istehsoli neft, gaz, angisht va zakhirai ob dar jahon yake az joyhoi asosiro megirad. SSSR az jihati inkishofi E. va istehsoli energiyai elektrik dar jahon dar joi 2-yum (badi ShMA) meistad. Dar SSSR yakchand haz. st-hoi elektriki mavjudand, ki onho sole besh az trillion kVt*s energiyai elektrik hosil mekunand. St-hoi kalontarini elektrikii SSSR: Stansiyai elektrikii obii Bratsk, Stansiyai elektrikii Volkhov, Stansiyai elektrikii obii Dnepr, Stansiyai elektrikii obii Krasnoyarsk, Stansiyai elektrikii obii Norak, Stansiyai elektrikii obii Sangu Shushensk va r. Dar SSSR 8 st. elektrikii obi hast, ki dar jahon besh az 1 mln kVt*s iqtidor do-rad. Az 5 st-i kalontarini elektrikii obii jahoni 4-toash dar hududi SSSR joygir ast. S. 1980 istehsoli energiyai elektrik dar SSSR ba 1295 mlrd kVt*s rasid, yane dar tuli 5 sol 1,25 barobar afaud. Istifodai energiyai elektrik dar sanoat 1,17, naqliyot 1,38 va kh. j. 1,50 marotiba ziyod shud.

Solhoi okhir dar istehsoli energiyai elektrik hissai st-hoi elektrikii atomi meafzoyad. Dar SSSR nakhustin st-i atomi s. 1954 (dar sh. Obninski vil. Kaluga) sokhta shuda bud. St-hoi kalontarini elektrikii atomii SSSR inhoyand: Leningrad (iqtidorash 2 mln kVt), Novovoronej (1,4 mln kVt), Kola (880 haz. kVt) va g.

Tojikiston az jihati zakhirahoi energetiki (khususan zakhirai ob) boy buda, dar mamlakat dar joi 2-yum (badi RSFSR) meistad. To Rev. Oktyabr dar hududi hozirai Tojikiston energiyai elektrik tamoman istehsol nameshud. Nimai duyumi s-hoi 20, badi sokhtani st-hoi khurde, ki bo suzishvori kor mekardand, E.-i respublika ba vujud omad. S 1926 dar Dushanbe nakhustin st-i dizeli (iqtidorash 78 kVt) ba kor daromad. S. 1937 yakumin st-i elektrikii obii respublika — Varzobi Bolo (iqtidorash 7,1 haz. kVt) ba istifoda doda shud. Hajmi umumii istehsoli energiyai elektrik ba 24,8 mln kVt-s rasid (1937). Holo dar Tojikiston yak qator st-hoi kalonu khurdi elektriki mavjudand: Varzobi Bolo (iqtidori loihaviash 7,1 haz. kVt), Varzobi Poyon (14 haz. kVt), Varzobi Miyona (3,5 haz. kVt), Qayroqqum (190 haz. kVt), Sharshara (29,9 haz. kVt), Sarband (210 haz. kVt), Markazi (18,6 haz. kVt), Norak (2,7 mln kVt), YOvon (180 haz. kVt), Dushanbe (216 haz. kVt), Boygozi 500 haz. kVt*s. S. 1980 st-hoi elektrikii respublika 13,6 mlrd kVt energiyai elektrik hosil kardand. Afzoishi minbadai istehsoli energiyai elektrik ba zakhirai obi respublika vobasta ast. Dar Tojikiston 511 daryo va daryocha hast, ki ziyoda az 32,3 mln kVt iqtidori energetiki dorand va sole baroi hosil kardani 283 mlrd kVt*s energiyai elektrik imkon medihand. Dar 12 majrohoi nebatan kaloni ob 36 GES sokhtan mumkin ast, ki iqtidori onho ba 25 mlrd kVt merasad. Faqat dar du daryo — Vakhshu Panj 14 GES metavon sokht, ki iqtidori umumiashon 26 mln kVt buda, sole 120 mlrd kVt*s energiyai elektrik hosil khohand kard. Az jihati iqtidori zakhirai ob d. Panj (97,6 mlrd kVt*s) dar SSSR dar joi 3-yum (badi d-hoi Enisey va Lena) va g. Vakhsh (44,9 mlrd kVt*s) dar joi 10-um meistad. Zakhirahoi umumii daryohoi respublika ba 299,6 mlrd kVt*s merasad, ki in 54%-i tamomi zakhirahoi obi nohiyai iqtisodii Osiyoi Miyona ast.

Istifodai oqilonai zakhirahoi energetki, khususan zakhirai ob, ba tezonidani elektrikonii khojagii khalq va inkishofi minbadai iqtisodiyoti Tojikiston musoidat mekunad.

A.: Energeticheskie resursi SSSR. M.. 1968: Yunusov B. V., Elektroenergetika Tadjikistana. D., 1975; Ra-zikov V. A., 25 sezd KPSS i voprosi razvitiya elektroenergetiki Tadjikistana, D.. 1978; Energetika SSSR v 1981—4985 gg.. M.. 1981.

  1. Muhabbatov, Sh. Gafforov.

Инчунин кобед

SAFORAT

SAFORAT, namoyandagi, koru amali safir, ki az tarafi davlate ba poytakhti davlati digar meravad. Nigared, …