Malumoti ohirin
Home / Varzish / BOZIHOI MILLI VA MARDUMI

BOZIHOI MILLI VA MARDUMI

bozihoi-milliBOZIHOI MILLI VA MARDUMI, faoliyathoeyand, ki khamchun vositai tafrehi va dilkhushi dar bayni mardum novobasta ba sinnu sol az zamonhoi qadim to imruz baroi tarbiyai varzishi, akhloqi va zeboishinosii inson khidmat mekunand. Barkhe az Bozihoi milli va mardumi dar zamoni boston (ahdi Sosoniyon) roij budand va to imruz rasidaand. Dar kitobi «Khusrav va redak» (redak – gulom) nomi barkhe az Bozihoi milli va mardumii tojikon omadaast: rasanvozig – rasanbozi; zanjirvozig – zanjirbozi, dorvozig – dorbozi, morvozig – morbozi, chamnbarvozig – chanbarbozi, tirvozig – tirandozi, tosvozig – tosbozi (kosabozi), vandvozig – bandbozi, andarvoyvozig – muallaq zadan, zinvozig – chobuki va mahorat dar ba kor burdani jangafzor, guyvozig — guybozi, shamshervozig – shamsherbozi, dashnavozig – khanjarbozi, varzvozig — gurzbozi, shishakvozi – shishabozi, yane, bozi bo piyola va surokhi; kabigvozig – maymunbozi, shatranj, nard, hashtboy va gayra Yak bakhshi muhimmi Bozihoi milli va mardumi bozihoi kudakon meboshand. In bozihoro kaponsolon ba kudakon yod medihand va khudi onho ravandi boziro idora karda, onhoro ba rohi durust ravona mesozand. Dar in boziho kalonsolon taronaho khonda, sukhanhoi shukhiomezi kudakona meguyand va harakathoi soda mekunand. Masalan, bozihoi sarak-sarak, hadursi, havzak-havzak, lelak-lelak, dodari dodaron, shuturi lukka, abulakam, dorboz, sagakum, ogulakum az jumlai chunin Bozihoi milli va mardumi ast, ki kalonsolon ba vositai harakati panjai dast, poy, lab, dahon, qiyofabozi kudakro sargarm me­namoyand. Bakhshi digari Bozihoi milli va mardumi khossi navrasonu javonon buda, beshtar baroi nishon dodani mahorat, taloshu kushishi dar bayni hamsolon paydo kardani mavqei muayyan ravo­na karda shudaast. Onho nerui aqloni, jismoni, chustu choloki va tahammuli kheshro dar chunin boziho nishon medihand. Atal-matal, Safedchubak, Sangchabozi, Tasmabozi, Bodparak, Bujulbozi, Shudbur, Aspgirak, Kappa-kappabozi, Ki zurtar, Yakkalingbozi, Gachabozi, Lolachini, Davranishini, Rustshavakon, Tukhmbozi, Kitfchang, Zuvbarak, Vajabparak, Gushkashak, Musichabozi, Jumabozi, Girgirakbozi, Bandbozi, Donakbozi, Falakhmonbozi, Kamonbozi, Loybozi, Qolbozi, Akkolbozi, Laklakbozi, Kabutarbozi, Lankabozi, Aspakbozi, Ishtibozi, Laptabozi, Tukhmjang, Khurusjang, Sagjang, Jahakbozi, Alafdaravak, Lashbozi, Tayoqburi, Kurabozi, Kharbuzapukht, Ravotbozi, Chormagzbozi, Podshohbozi, Khappakbozi, Gushakbozi, Askarbozi, Chistongui, Chistonbulbulon, Tutikal, Parid-parid, Maktabbozi, Mehmonbozi, Barfbozi, Yakhmolakbozi, Qadama, Toqizanak, Bingina, Tezguyak, Qofiyabozi, Mushoira, Baytbarak, Nardbozi, Shatranjbozi az jumlai chunin boziho meboshand. Dar aksari in boziho dukhtaron khele faolona ishtirok menamoyand. Ilova bar in dukhta­ron boz bozihoi makhsusi khudro, ba monandi lukhtakbozi (zochabozi), arusbozi, sangchabozi, mehmonbozi va gayra do­rand, ki dar bayni pisarbachagon mavjud nest.

Bozihoi milli va mardumii Buzkashi, Piyodakashak, Laklakbozi, Chavgonbozi, Saraspa, Zarbuzi, Qabaq, Nayzabozi va gayra beshtar dar bay­ni kalonsolon maruf ast. Baze Bozihoi milli va mardumi namoishiand, ki az zamonhoi qadim to imruz dar bayni mardumi tojik roij buda, az jonibi hunarmandon, maskharabozon va shirinkoroni khalqi dar marakaho, mahfilho va jashnu idho hamchun dramai khalqi ijro karda meshudand. Bozihoi milli va mardumii Dorbozi, Maskharabozi, Qofiyabozi (Aksiya), Barfi, Ajinabozi, Albastibozi, Devbozi, Shaytonbozi, Gurgbozi, Sagirbozi, Jayrabozi, Uqobbozi, Kaftarbozi, Bedonabozi, Kabkbozi, Quchqorbozi, Aspakbozi, Kharbozi, Sholbozi az jumlai chunin bozihoi namoishi budand. Bozihoi milli va mardumi baroi rushdi aql, idrok, ehsos, takhayyul, iroda, diqqat, khotira va amsoli inho sahmi buzurg meguzorand.

Adabiyot: Tursunov N. Bozihoi seharakati tojiki. Dushanbe, 1961; Hamon. Bozihoi millii tojiki. Dushanbe, 1983; Shermuhammadov B. Nazmi khalqii bachagonai tojik. Dushanbe, 1973; Nurdjonov N. Tradisionniy teatr tad­jikov. J 1-2. Dushanbe, 2002; Dawoud Monchi – Zadeh, «Xurov I Kavatan it Retak», in Mopitepttit Georg Morgenstierne II (=Acta Iranica, 22). Leiden, 1982.

R. Rahmoni.

Инчунин кобед

ustodi-varzish

USTODI VARZISh

USTODI VARZISh, dar SSSR unvonhoi zerini sporti tasis shudaand: 1) Ustodi sporti SSSR, soli 1935 …