Malumoti ohirin
Home / Ilm / Asari «Osor-ul-boqiya»

Asari «Osor-ul-boqiya»

«Osor-ul-boqiya» avvallin asari kalonhajmi Abu rayhoni Beruni, ki soli 1000 ba zaboni arabi navishta shudaast. «Osor-ul-bilod va akhbor-ul-ibod.» ba amiri Gurgon Shamsulmaoli Qobus bo unvoni «Al-osor-ul-boqiya va ana-l-qurun-il kholiya» talif yofta, bo nomi «Osor-ul-boqiya» mamul ast.

Mundarijap «Osor-ul-bilod va akhbor-ul-ibod»-ro (masalahoi bahsi olimoni mashriqzamin oid ba paydoishi olam, hayot, nazari purikhtilofi khalqhoi gunogun nisbat ba voqeahoi buzurgi tarikhi, voqeoti oddi va gayrnoddii tabii, sababu tarzhoi paydoishi oinu keshho, moyai paydoish va shakl giriftani taqvimi hinduvon, rumu yahudiyon, tochiku forsu arab tashkil dodaand. Dar kitob oid ba Sobeiyon, Harroniyon, Kildoniyon, Peshdodiyon, Sosoniyon va guzashta az in dar borai Iskandari Maqduni, Moni, Zardusht, Ibni Muqanna va gayra malumoti purqimate ovarda shudaast.

Muallif az sarchashmaho, asarhoi ilmiyu tadqiqoti, hujjathoi yoddoshti, naqlu rivoyahoi folklori vase istifoda burdaast. «Osor-ul-bilod va akhbor-ul-ibod » mohiyati tarjumai holi niz dorad. In asar baroi omukhtani andeshahoi guzashtagon va muayyan kar­dani hissai ba takomuli afkori ilmi, falsafii bahri insoniyat guzashtai eroniyon, hinduho, yahudiyon, arabu rumiyon va gayra yake az manbahoi garonbahoest. Solhoi 1876—78 sharqshinosi nemis Eduard Zakhau bori avval dar Leypsig «Osor-ul-bilod va akhbor-ul-ibod.»-ro ba tab rasonid, soli 1879 ba zaboni anglisi tarjuma gardid.

Soli 1923 bo takmilu tasheh matni arabii « Osor-ul-bilod va akhbor-ul-ibod.» (chopi Eduard Zakhau) dubora nashr shud. Mutarjim, donishmandi marufi eroni Akbari Donosirisht soli 1943 asarro ba forsy gardonida, ba tab rasonid. Soli 1952 sharqshinosoni ne­mis Karl Gerberg va Iogann Fyukklbar bori digar matni arabii asar­ro chop kunondand. Soli 1957 «Osor-ul-bilod va akhbor-ul-ibod»-ro M. Sale ba rusi va A. Rasulov onro ba uzbeki tarjima karda, soli 1968 in- tishor dod. Tarjumai M. Sale nisbatan purra buda, holo nuskhai komiltarin ba shumor meravad.

Adabiyot: Aburaykhan Beruni (izboannie proizvedeniya) «Pamyatniki minuvshikh pokoleniy», Tash­kent, 1957; Rozenfild B. A., Ro­ja nskan M. Moskva, Sokolovskaya 3. K., Abur-raykhan Al-Biruii, Moskva, 1973;

G a f u r o v B. G., Tadjiki. Drevneyshaya, drevnyaya i srednevekovaya istorii. Moskva, 1972.

Инчунин кобед

SATHI VINTI

SATHI VINTI, sathest, ki khati £ hangomi dar girdi mehvari nojunboni OO’ bo surati kunjii …