منارة وابکند، یادگاری معمارن در دیهه وابکند ولایت بخارا (عصر 12). با فرمایش حاکم همان دور برهانالدّین عبدالعزیز 2 ساخته شده است. منارة وابکند از خشت پخته بنا یافته، در نزد مسجدی (مسجد تا زمان ما نرسیده است) واقع بوده است. بلندی مناره 40، 3 م، دیمیتر اساسش 6، 19 …
مفصلبولییوب ندیمی
بولییوب ندیمی، ابولییوب مدینی (848، دیخة جهرم خراسان-897، همان جا) ، سراینده، نوازنده و موسیقیشناس تاجیک (عصر 9). ابولییوب ندیمی در عایلة صنعتور و دانشمند به دنیا آمده، تعلیم ابتدایی موسیقی، مخصوصاً سازنوازی و سرودخوانی و اساسهای نظریهوی موسیقی را نیز از پدرش آموخته است. بعدتر برای تکمیل دانش به …
مفصلبولیس طبری
بولیس تبری (سال تولد و وفات نامعلوم) ، شاعر فارس-تاجیک (عصر 11). در زادگاهش تبرستان (ایران) علوم متداولة زمان را آموخته، کسب کمال کرده است. تذکرهنویسان محمّد عوفی («لباب-ال-الباب») ، رضاقلیخان هدایت («مجمع-ال-فصحا») از مهارت و استعداد بلندش در انشای شعر، مخصوصاً غزل خبر دادهاند. ز نمونههای باقیماندة آثارش در …
مفصلچیمیلیق
چیمیلیق، نیگ. چادر.
مفصلچیلهوجره
چیلهوجر، کوشک منسوب به عصرهای 5-9، که 2، 5 کم جنوبتر دیهه شهرستان pیان عورا تپّه، ویل. لنینآباد واقع است. چلهوجره هنوز از آخ. ا. 19 در علم باستانشناسی معلوم است. سالهای 1961-66 از طرف آترید باستانشناسی شیم. تاجیکستان آموخته شد. چلهوجره کُشک مربّع بوده، در بالای تیپّة بلند از …
مفصلچکمن
چکمن، لباس مردانة ملّی خلقهای آسیای منیانه را گویند. بی استر، پیشکُشاد و دراز، گریبانش مثل گریبان جامه است. معمولاً از ماهوت و یا متاع غفس پشمین میدوزند. پیشتر در گریبان، نوگهای آستینش از رشتههای گوناگون رنگه گل و در در دو برش جییک نیز میدوختند. اساساً از بالای جامه …
مفصلچنگقابوز
چنگقابوز، چنگقووز، لچنگ، ساز موسیقی فلزی کمانکشکل زبانچداریست، که از قدیمولییام با نامهای گوناگون در بین بسیار خلقهای جهان مشهور است. هنگام نواختن آن را بین لبان گذاشته با دست چپ از دومچهاش میدارند و با انگشت دست راست زبانچة آن را به لرزش میآورند. برای به وجود آوردن آهنگ …
مفصلچنگ
چنگ، ساز قدیمة موسیقییست، که در مملکتهای شرق و شرق نزدیک معمول است؛ شکل مخصوص دارد. طرف پیشش (از طرف نوازنده) 58-60 سم، طرف مقابلش 74-78 سم. پهلوهایش 38-40 سم. تختچوبش درونخالی، غفسیاش 6 سم. چنگ یک سوراخی ریزانتاری، 72 تار متالی و 72 گوشک دارد. سیستمم قطارآوازیاش از 24 …
مفصل«چنبر»
«چنبر» 1) ضربیست در «دوازدهمقام». در آن گوشههای موسیقی «حجاز بزرگ» و «رباب پنجگاه» شعبة «اشیران» مقام «بوسلیک» آوازة «گردانیه» اجرا میشوند. 2) نام ساز موسیقی قدیمیست، که حالا دایره (دف) مینامند. 3) شکل آهنگییست در قسم مشکلات مقام «عراق» «ششمقام». ا. رحیماف.
مفصلچمبول مستان
چمبول مستان، نام کشور افسانوییست، که در «گوراوغلی» تصویر شده است. موافق روایتهای گوراوغلیسرایان تاجیک چمبول مستان را گوراوغلی در موضع زیبای گلبُران بنیاد کرد. روزهای اوّل گوراوغلی تنها به ساختمان قصر شروع کرد. بعدتر آوازة شهرسازی گوراوغلی به اطراف و اکناف پهن شد و به آن جا دریدگران، کاسبان …
مفصل