تربیة جسمانی، تربیة بدن، جریان اجتماعی و پیدگاگیست، که به سالمی شخص و انکشاف ارگنیزم او نگرانیده شده است. در ا.ج.ش.س. تربیة جسمانی قسم ترکیبی تربیة کمونیستی بوده، به تشکّل همهطرفة آدم نو مدد میرساند. اساس اصولهای تربیة جسمانی ساویتی را «به محنت و مدافعه ا.ج.ش.س. تییار» تشکیل میکند. واسطههای …
مفصلریکاردهای اسپورتی
ریکاردهای اسپورتی، کامیابیهای عالی، که در مسابقههای رسمی از روی نمودهای اسپورت برای ورزشگران علیحده یا کامندهها مقرّر کرده میشوند. این کامیابیها برابر به نظر گرفتن واحد عنیق (وقت، مسافه، وزن، مقدار خالها و غیره) مویین میگردند. نتیجههای مسابقهها را همچون نه-تیجههای ریکاردی هنگام رعایه کردن به شرایط و قاعدهایی، …
مفصلدستة «پامیر»
«پامیر»، کامندن یکّچیک فوتبالبازان تاجنکستان (لیگپ 1-م). در بزة کامندههای «کالخوزچی» (1955-1956، ترینیر کلان کامنده ا. و. کاچیتکاو) و «حاصلات» (1957-1959، ترینیر کلان کامنده یو. و. افریماو) تشکیل یافته است. از سال 1960 کامنده در چیمپیانت فوتبالبازان مملکت (در کلسّ «ب») با نام «انرژیتیک» بازی میکرد. در این سالها کامّنده …
مفصلقسر ورزش
قصر ورزش، کلانترین انشائات معماری اسپورتی برای گذرانیدن مسابقههای گوناگون. در ق. س. ورزشگران و فیزکولتورچیان مشق میکنند، از روی نوعهای گوناگون اسپورت (والییبال، بسکتبال، توب دستی، گیمنستیکة بدیعی و غ .) قوّه میازمایند. آن را اینچنین برای گذرانیدن چارهبینیهای جمعیّتی و عامّوی استفاده میبرند. در ق. س. کانتسیرتها، جمعامدها، …
مفصلاوکامّیه
اوکامّیی (eucommia ulmoi-des) ، یک نوع درخت پهنبرگ خزانریزیست (از عایلة ایوکامّیها). تا 20 م قد میکشد. ه.-ا خودرویی در ختایی میسبزد. آن را در ختایی، اوراپه، افریکة شمالی، امریکا، ا.ج.ش.س. (اساساً در کیشو. کرسنادر، مالدویه، کوکز، جن. آسیای میانه) میپرورند. ه. رستنی گرمیپرورد بوده، در وادیهای تاجیکستان خوب نشو …
مفصلشیناوری
شیناوری، یک نوع اسپورت. مشغولیّت ش. امکان میدهد، که ارگانیزم آب و تاب یابد، کار عضوهای بدن، خصوصاً عضوهای نفسکشی بهتر گردد. س. 1896 ش. به پراگرمّة بازیهای المپیکداخیل گردید. س. 1906 فیدیرتسیة بینلخلقی دوستداران ش.-فنه تأسیس یافت. در ا.ج.ش.س. واخوریهای اوّلین از روی ش. س. 1918 در مسکو گذرانده …
مفصلششکه
ششک، دمکه، بازی رویمیزییست، که در تختة 64 کتکدار (شختة روسی) یا 100 کتکدار (شختة بینلخلقی) بین دو حریف صورت میگیرد؛ هر حریف 12 (در ش.-ا بینلخلقی 20) موهرچه دارد؛ موهرچهها را هم ششکه مینامند. مقصد بازی گرفتن یا بند کردن راه موهرچههای حریف است. س. 1947 فیدیرتسیة بینلخلقی ششکه …
مفصلشمشیربازی
شمشیربازی، نوع اسپورت را گویند، که موافق قاعدههای مخصوص رسمی با یراق سرد اسپورتی-رپیره، شپگه و شمشیر گذرانیده میشود. در آن ورزشگران با لباس مخصوص حمایهکننده، نقابهای تورین و دستپوشکها برآمد میکنند. شمشیرزی با در بین خلقهای آسیای میانه از قدیم معلوم است. س. 1952 در رسّ تاجیکستان فیدیرتسیة شمشیربازی …
مفصلشمشیر
شمشیر، سیف، شاف، قیلیچ، سلاح جنگی سربازان را گویند؛ در اسپورت یراق سردی را نامند، که با آن مسابقههای شمشیربازی گذرانیده میشود. شمشیر همچون واسطة جنگ در اثرهای کلاسیکان فارس-تاجیک توصیف شده است.
مفصلچوگانبازی
چوگانبازی، نوع بازی اسپورتی را گویند، که از قدیمولییام بین مردم مشرقزمین و دیگ. خلقهای عالم معمول بود. بازی چوگان (چوگان پیاده یا خاکّیی بالای علف) هنوز در هزارة 2 تا م. در مصر، ایران، یونان، قطعة امریکا، ژاپن و غ. وجود داشت. ا. 19 در اوراپه کلوبهای خاکّیی روی …
مفصل