لینینآباد
70 Views
لینیناباد-این شهر و مرکز مأموری ولایت لنیناباد رسّ تاجیکستان بود. نام لنیناباد را سالهای 1936 – 1991 به خود کسب کرده است. بعد صاحب شدن مستقلی جمهوری تاجیکستان، شهر لنینآباد به نام تاریخی کهن خود یعنی به شهر خوجند برگردانیده شد.
لینینآباد در درآمدگاه وادی فرغانه واقع میباشد. از بین شهر دریای سر جاریست. از مرکز تا ستنتیة راه آهن لنینآباد 11 کیلومتر و تا شهر دوشنبه 341 کم. لنینآباد به واسطة راههای ماشینگرد، راه آهن و هوایی با دیگر شهرهای مملکت پیوست است. مساحت عمومی لنینآباد 0، 2 هزار کیلومتر مربّع میباشد. اهالیی شهر لنینآباد 180 هزار نفر در سال 2017 و 31 هزار نفر در سال 1900 – م بوده عبارت از تاجیکان، اینچنین ازبکها، روسها و نمایندگان ملّتهای دیگر.
یقلیم لنیناباد کانتینینتی بوده، تابستانش گرم و زمستانش خنک. حرارت میانة ژانویه-0، 9° س، ژوئیه 28° س. مقدار بارشات سالانه 159 مّ.
یقتیسادیات: لنینآباد در سالهای حاکمیت ساویتی به یکی از مرکزهای کلان اقتصادی و مدنی تاجیکستان تبدل یافته بود. ساحههای اساسی صناعت: بافندگی، کارکرد متال، بناکاری، دوزندگی، خوراکواری. سال 1980-1990 در لنینآباد زیاده از 25 کارخانة صناعتی موجود بود. کامبینت شاهیبافی لنینآباد یکی از کلانترین کارخانههای صناعتی ا.ج.ش.س. بوده، 80% شاهی تاجیکستان (زیاده از 45 نوع و 500 نامگوی متاع) را استحصال میکرد.
قصر ارباب (سال 1980)
سال 1981 کامبینت کانسیرو شهر 53 ملن. قوطی کانسیرو برآورد، که این مقدار با تمام کانسیرو کارخانههای روسیه (1913) برابر بود. در شهر کامبینتهای شیر، روغن، مصالح بناکاری، زوادهای تخم کرمک، شیشه، «تارگمش» (ظرفهای کهوپزی، ترموستتها و غیره) ، استحصال ظرفهای سردار، «گزپّرت»، تعمیر اتومبیل، استحصال مصنوعات آهن و بتونی، نان، مطبعه، فابریکههای مبلسازی، پایفزالدوزی و غیره نیز هستند. محصولات صناعت شهر به بلغاریه، رخم، کوبه، رومینیه، وینگریه، مغولستان، افغانستان، الجزایر، ایفیاپیه، هندوستان، گوینیّه، سامل و غ. فرستاده میشود.
ماریف: سال تحصیل 1981/82 در شهر 22 مکتب میانه، 3 مکتب 8-ساله، 3 تکنیکم، 3 آموزشگاه (موسیقی، پیدگاگی، طبّی) ، 6 آموزشگاه کسبهای تکنیکی بودند، که 25 هزار نفر خواننده و 4723 نفر دانشجو تحصیل میکردند. یکی از اوّلین دانشکدهها-انستیتوت دولتی پیدگاگی به نامن س. م. کراو، انستیتوت تکمیل اختصاص معلمان، فیلیل انستیتوت پالیتیخنیکی تاجیکستان، شعبة این تاجیکستان موجودند.
فرهنگ و تشکیلاتها: لینینآباد قصر مدنیت، تئاتر مضحکة موسیقی به نام ا. س. پوشکین، تئاتر خلقی، 8 کلوب، 24 کیناتیتر و دستگاه کینا، 16 کتابخانه، باغ باتنیکی اف رسّ تاجیکستان خانه و باغ پیانیران، ست. تکنیکها و طبیعتشناسان جوان، موزیی کشورشناسی، 14 مؤسسة طبابتی، 6 داروخانه، 25 پونکت طبّی دارد. در لنینآباد کامبینت خذمت میشی، 4 مهمانخانه، 203 نقطة سودا، خوراک عمومی و غ. کار میکردند.
تعریخ: لنینآباد یکی از شهرهای قدیمترین آسیای میانه بوده، در هزارة 1 تا میلاد به وجود آمده، سال 329 تا میلاد آن را اسکندر مقدونی اشغال کرد. (نیگ. اسکندریة aقسا). در نتیجة حفریات آرشیالوگی در لنینآباد آثار مدنیّت عصرهای 6-4 تا میلاد یافت شد. موافق مأخذهای تاریخی شهر در نیمة دوّم عصر 7 با نام خجند مشهور بود. در عصر 7 به خلافت عرب، عصر 13 به مغولها، نیمة دوّم عصر 14 و عصر 15 به تیموریان و عصر 16 به شیبانیان، بعد به خانهای قوقند تابع بود. شهر را بارها استیلاگران اجنبی خراب نمودند. ساکنان شهر بر ضد غارتگران کهرمانانه جنگیدند.
در عصر 13 با سرداری قهرمان خلق تاجیک تیمورملکبه لشکر چنگیز مقابلیّت سخت نشان داده شد. شهر چون مرکز سودا، هنرمندی مشهور بود. «راه بزرگ ابریشم» به آسیای میانه، هندوستان، ایران، شرق نزدیک، ختایی و حوزة بهر میانزمین از این جا میگذشت.
ویدیای ش لنیناباد
24 مهای 1866 به شهر عسکران پادشاه روسیه درآمدند و آن به هیت روسیه داخل شد. این واقعه اهمیت پراگریسّیوی نیز داشت. منبعد به خجند انقلابیان و روشنفکران روس آمدند، که آنها در انکشاف شعور صنفی و خودآگاهی محلی تأثیر گذاشتند. 4 ژوئیة 1916 مردم خجند به مقابل سیاست مستملکداری روسیه پادشاهی و فئودالهای محلی شورش برداشتند، که آن در تمام آسیای میانه پهن گشت. در جریان مبارزههای صنفی انقلابچیان مشهور به میدان آمدند. 24 نوامبر 1917 حاکمیت ساویتی در خجند غلبه کرد.
دیرتر شهر اوّل به هیت رسّ ازبکستان و از 2 اکتبر سال 1929 به رسّ تاجیکستان همراه شد. سال 1936 با طلب محنتکشان شهر لنینآباد نام گرفت. لنینآباد زادگاه یک زمره شخصان بزرگ تاریخیست.
ش. لنینآباد (2015س .)
در دورة ساویتی چند نسل خادمان پرتیوی و دولتی، عالمان، نویسندگان و صنعتکاران، قهرمانان محنت به وایه رسیدهاند.
مقبرة شیخ مصلحالدّین (ا. 14) و باقیماندة قلعة شهر-اورده (عصرهای 7-8) از یادگاریهای تاریخی و معماری میباشند. در ساحل راست دریای سر هیکل و. ا. لنین قامت افراخته بود ولی در سالهای استقلالیت به جای آن مجسمة اسماعیل سامانی گذاشته شد. در لنینآباد اینچنین هیکل یادگاری جنگاوران لنینابادی، که در جنگ بزرگ وطنی شهید شدهاند و هیکل یادگاری مبارزان برپا پمودن حاکمیت ساویتی در خجند موجود میباشند.