آق تپّه(اکتیوبینسک) ، ولایت در هیت ریسپوبلیکة ساویتی ساتسیلیستی قزاقستان 10 مارت 1932 تشکیل شده است. در قسم غربی ریسپوبلیکه واقعست. مساحتش 299، 8 هزار کیلومتر2. اهالیاش 629 هزار نفر (ژانویه 1979). ولایت 13 ریان مأموری، 7 شهر و 4 پاسیالکة تیپ شهر دارد. مرکزش شهر آق تپّه.
طبیعت. آق تپّهدر بین پستی نزدیکسپیی (در غرب) ، پشتهکوه استیورت (در جنوب) ، پستی توران (در جنوبی شمال) و شاخههای جنوب کوه اورال (در شمال) جایی گرفته است. قسم زیاد تیرّیتاریة ولایت-همواری (بلندیاش 100-200 متر)؛ در قسم میانة آن کوههای موغاجر (نقطة بلندترینش کوه بکتیبایی، 657 متر) واقعاند. اقلیمش نهایت کانتینینتی، تابستانش گرم خشک.
تابستان زود-زود گرمسیر وزیده، زمستان بسیار بوران میشود. حرارت میانة ژوئیه در شمال غرب 22، 5° سیلسیه، در جنوب شمال 25° سیلسیه، در ژانویه موافقن–16 و-15° سیلسیه. تمام دریاهایاق تپّه. به حوزة بهر کسپیی و کولهای نه آن قدر کلان منسوبند. داریاهای کلان: ایمبه، شاخابهای اورال-آر، الیک، اینچنین ارغیز، ایل، تورگهای و سریز. دریاها کمآبند، اکثر آنها تابستان خشک میشوند. کولهای خرد آبشان شور بسیارند. آب شور کولها و دریاها به مقصدهای خاچگی استفاده نمیشوند، بنا بر این آبهای زیرزمین استفاده برده میشوند. خاک قسم شمال غرب ولایت سیاه و دارچینی تیره، مرکز و شمال شرق دارچینرنگ گشاد و خاکستررنگ. در جنوب شورزمینها وامیخورند.
در شمال غرب ولایت رستنیهای دشتی، در وادی دریاها هر گونه علف و درختها، در قسمهای مرکزی و شرقی رستنیهای دشتی خشکیدوست، در قسم جنوب باشد، رستنیهای نیمبییابانی و بیابانی میرویند. از درّندهها گرگ، روباه وامیخورند. خایندهها (یورمان، موش) و خزندهها خیلی بسیارند.
هالی. در آق تپّهقریب 5% اخالی ریسپوبلیکة ساویتی ساتسیلیستی قزاقستان زیندگی میکند، که از آن قزاقها 43%، روسها 26%، اوکرینها 17%، تاتارها ز% را تشکیل میدهند. زیچی میایة اهالی در 1 کیلومتر3 1، 8 نفر. اهالی شمال و غرب ویلایت بیشتر زیچ است. تا روالوتسیة کبیر سوسیالیستی اکتیبر در ولایت همگی 3 شهر (آق تپّه، شلقر، تیمیر) بود. شهرهای آلغه، اکتبر، خرانتاو، شوبرشی بعد روالوتسیه به وجود آمدند. در موغاجر کورارت برچاگیر واقع است.
خاجگی. در ولایت صناعت (اساسن معدن، ماشینسازی و کارکرد اشیای خام خواجگی قشلاق) و للمیکاری، چارواداری ترقّی کردهاند. سالهای 1940-68 محصولات عمومی صناعت 0. 17، 6 مراتبه افزود. انرژیتیک ولایت اساساً انگشت قرگنده و گاز طبیعی گزاپراواد بخارا-اورال را استفاده میکند. در آق تپّهذخیرههای خرامیت، مس، معدن نیکل و کوبالت، تیتن، طلا، اینچنین فسفریت، نیفت، گاز طبیعی موجودند. در زمینة این زه-خیره ساحههای صناعت معدن، شیمی، زواد فیرّاخولهها و غیره به وجود آمدند. اکثریّت کارخانههای صناعت معدن در منطقة myغجر و قسم مرکزی و جنوب ویلایت واقعاند. در شهر آق تپّهزوادهای فیرّاخولهها، پیوستههای خرام، اپّرتهای رینتگینی، ماشینهای خواجگی قشلاق، زوادهای مکانیکی، تعمیر اوتامابیل و کارخانههای صناعت سبک و خوراکواری، در شهر آلغه کامبینت شیمیایی موجودند.
در ولایت قسم اساسی زمینها چراگاهند: از 26، 6 میلیون هکتار زمین خواجگی قشلاق (1968) تنها 2، 8 میلیون هکتار زمین کشتشونده، 0، 5 میلیون هکتار علفزار بوده، باقیمانده همه چراگاه است. سالهای 1956-58 زیاده از 1، 6 میلیون هکتار زمین بیکارخوابیده از خود کرده، در زمینة آن ساوخازهای غلّهکار تشکیل کرده شدند.
سال 1968 در ولایت 91 ساوخاز و 45 کالخوز بود. خود همان سال زمین کشت 1824 هزار هکتار، از آن جمله میدان غلّه 1463 هزار هکتار، میدان زراعت تکنیکی 0، 7 هزار هکتار، میدان کرتاشکه و سبزهوات 8، 4 هزار هکتار و میدان زراعت خوراک چاروا 351 هزار هکتار بود. سال 1968 ولایت 2597، 8 هزار cap گوسفند و بز، 452 هزار گاو، 39، 2 هزار خوک، 83. 4 هزار اسپ، 13، 7 هزار شتر داشت. در شمال غرب آق تپّهکشت غلّة للمی (گندم بهاری، جو، ارزن، اینچنین آفتابپرست) ، پرورش چاروای گوشت و شیرده، خوکپروری و پرّندپروری ریواچ یافته است. در قسم خیلی خشک و بیآب ولایت چاروای گوشت و روغنده و گوسفند گوشت و پشمده، اسپ و شتر پرورش کرده میشود. ماهیداری در کول شلقار رواج یافته است.
تول راه آهن قریب 1140 کیلومتر. مگیسترلهای اساسی: آرینبورگ-آق تپّه- تاشکینت و گوریف-اکتبر-آرسک. راههای خوایی ولایت را با مسکو، آلمهاتا و با دیگر شهرها، اینچنین با ریانهای ولایت میپیوندند. از تیرّیتاریة ولایت نیفتیپراواد گوریف-آرسک و گزاپراواد بخارا-اورال و آسیای میانه-مرکز میگذرد.
ساختمان مدنی و نیگهداری تندوروستی. سال تحصیل 1968/69 در آق تپّه574 مکتب معلومات عمومی (123 هزار طلبه) بود. در م و-اسّیسههای تامکتبی 13 هزار کودک تربیه مییافت. در 9 مکتب میانة مخصوص 6، 7 هزار طلبه، در 2 مکتب عالی (انستیتوت پیدگاگی و طبّی) 3، 7 هزار استودینت میخواند. ویلایت 548 کتابخانه، 340 کلوب، 536 دستگاه نمایش کینا، موزی کشورشناسی و پلنیتریه-(در آق تپّه) دارد.
سال 1968 در ولایت 1009 دُختُر (1 دُختُر به 500 نفر اهالی) و در بیمارخانهها 5902 کت (106 کت به 10 هزار اخالی) بود. گزیتههای ولایتی «کمونیزم جالы» (به زبان قزاقی از سال 1932) و «پت ک کمونیزم و» (به زبان روسی از سال 1919) نشر میشوند. برنامههای رادیو ولایت به زبانخان قزاقی و روسی شنوانیده، برنامههای رادیو و تلویزیون مسکویو آلمهاتا نیز شنوانیده و نمایش داده میشوند.