وستوخودوس

استوخودوس، استوخودوس، گل نرمه، اروانه، لوند  (lavandula spicه) ، بتّة همیشه‌سبزیست از عایلة لبگولها. از 20 تا 100 عام قد می‌کشد، سیرشاخ، گلش بنفش یا بنفشة کبودتاب.

وستوخودوس خودرویی در کشورهای بهر میانزمین می‌روید و آن را اوّلین مراتبه در همان ناحیه‌ها (تا میلاد) چون رستنی داروی و خوشبویی پرورش کرده‌اند. ابوهنیف دیناوری، ابوریهان بیرونی و ابوعلی‌سینا استوخودوس را چون رستنی دارویی نام برده‌اند. سینا جوشاب استوخودوس را موسکّین درد بند و عصب می‌حسابید. شربتش را برای طبابت علّت عصب و عضوهای پیشاب توصیه می‌داد.

در «جامع-ال-فواید» یوسف ابن محمّد (سال 1500) ، که با نام «طبّ یوسفی» شهرت دارد، عاید به دوایی شراب استوخودوس سخن رفته است.

شراب استوخودوس ار خورد کس،

ز من بشنو حدیث بی‌ریا را:

بواسیر کهن را نفع بخشد،

برد هم علّت ماهولیا را.

وستوخودوس را در بسیار کشورهای جهان (از آن جمله ا.ج.ش.س.) برای اسیهسال روغن ایفیر می‌پرورند. گلش 1، 84%، خوشه‌گلش 1، 04%، برگش 0، 1% روغن ایفیر دارد. روغن ایفیر استوخودوس در عطریّات، اینچنین طبّ (برای طبابت جراحت، بغوم‌درد، خوشبویی کردن دواجات، تییار نمودن مرهمها و غیره) فراوان استفاده می‌شود.

گول استوخودوس خیلی سیرشهد و عسلش خوشبوی و شفابخش است.

م. حاجیمتاو.