یوره

یوره، دورة (سیستم) یوره، در تاریخ گیالاگی زمین دورة دوّم ایرة مزازای را گویند، که 190-195 ملن سال مقدّم آغاز یافته 55-58 ملن سال دوام کرده است. نام دوره از ک-های یوره، که در فرنتسیه و شوییتسریه واقع‌اند، گرفته شده است. اصطلاح «یو.» را س. 1829 گیالاگ فرنسوی ا. برانیر اوّلین بار استفاده برد. دورة یو. به زمینهای اوّل، میانه، آن را و (سیستمه‌اش طبقة جنسهای کوهی و .) به قسمهای پایان، میانه، بالا تقسیم می‌شود.

در اوّل و آخرهای دورة یو. حرکتهای پرشدت تیکتانیکی به عمل آمدند. این حرکتها مخصوصاً در ناحیه‌های گیاسینکلینلی اطراف اق. آرام پُرزورتر بودند و این باعث در غرب امیریکة شمالی و جنوبی، در شرق آسیا و بعضی جایهای منطقة گیاسینکلینلی بهریمیانزمین پیدا شدن کوههای چیندار گردید. در جریان کوهپیداشوی باشد، مگمتیزم اوج گرفت. در پلتفارمه‌ها گاه ترنسگریسّیه و گاها ریگریسّیة بحرها به عمل می‌آمد. در دورة یو. متیریک گاندونه به قسمها جدا شده، حوزة اق-های اتلنتیک و هند به وجود می‌آمدند. در منطقة چاکهای کلان قشر زمین (افریکة شرقی، امیریکة جنوبی و دیگ. جایها) ولقانها آتشفشانی می‌کردند.

الم آرگنیکی و. به عالم آرگنیکی دورة تریس مانندی داشت. در خشکیهای دورة یو. همان رستنیهای لوچتوخم دورة تریس، یعنی گینکگاها، بینّیتیتها، سگاونیکها، مونمونه‌ها (پلونها) ، سوزنبرگها، سرخسها، چلبندها و غ. می‌رویدند. در دوام دوره یگاگ گوروه کلان نباتات نه برهم خرده‌است و نه پیدا شده است. فقط جنس و نمود لوچتوخمها خیلی تغییر یافته‌اند. در خشکیهای و. خزنده‌های عظیمجوسّة علفخور (دیپلاداک، ستیگازور، برانتازور) و خزنده‌های درّنده (تسیرتازور، الّازور) ، اینچنین کلته‌کلاسهای پرّان-پریتازورها، تیرخورهای میده زندگی می‌کردند. اوّلین پرّنده-ارخیاپتیریکس و شپلکها در همین دوره پیدا شدند. عالم هیوانات بحرها اساساً از نرمبدنها-سرپایها (امّانیتها، بیلیمنیتها) ، نرمبدنهای دوپلّه و اشکمپایها، اینچنین مرجانها، سوزنپوستها، بندپایها، فارسمینیفیره‌ها، ماهیهای استخواندار و غ. عبارت بودند. بعضی خزنده‌ها-اختینزورها، پلیزیازورها در بحرها می‌زیستند.

تهنیشستهای دورة یو. در همة کانتینینتها و حتّی در قعر اقیانوس موجودند. ترکیب و شرایط پیدایش آنها گوناگونند. ته‌نشست پلتفارمه‌ها اساساً کانتینینتی و بحری و گیاسینکلینلها بحری و ولقاناگینی می‌باشند. شرایط اقلیمی یورة اوّل، علی‌الخصوص یورة میانه، برای انگشتحاصل‌شوی و آخرهای و. باشد، برای نمکحاصل‌شوی مساعد بود. ته‌نشستهای دورة یو. در ا.ج.ش.س.، مخصوصاً در همواریهای اوراپة شرقی، سیبری غربی، در قریم، کوکز، آسیای میانه، زبیکلیه و شرق دور بسیارند. در تاجیکیستای آن ها در دامنة شمالی ق-کوه ترکستان (کان انگشت شوراب) ، در کوهستان زرافشان و حصار (وادی ق-های زرافشان، فان و یغناب، خمیهای کشتود و زوران، ماغیان و فراب، زیدّی، نشیبیهای جنوبی ق-کوه حصار) ، دیپریسّیة تاجیکستان و از همه زیادتر در درواز و پامیر وجود دارند. ای ته‌نشستها از کانگلامیرت، peگ، گل، ورق‌سنگ، آهک‌سنگ، می‌رگیل، جنسهای ولقانی، قَبَتهای انگشت، نمکسنگ و غ. عبارتند، که در شرایط کانتینینتی، بحری و لگونی پیدا شده‌اند.

غفسی طبقة جنسهای و. در تاجیکستان مرکزی و جن. غربی دهها، صدها م و در پامیر به یکچند کم می‌رسد. تمام کانهای انگشت، کانهای نمکسنگ خواجه‌موعمین، خواجه‌سرتیز و غ. ، اینچنین بعضی کانهای نیفت و گاز ریسپوبلیکه در دورة یو. به وجود آمده‌اند.

و. عالماو.