تریس

تریس، دورة (سیستم) تریس (یونانی trias-سقیسمه، سه‌قبته) ، دورة اوّلین ایرة مزازایی، که 230 ملن سال مقدّم سر شده، قریب 35 ملن سال دوام کرده است. اصطلاح «تریس» را سال 1834 عالم نیمیس ف. البیرت به علم داخل نمود. دورة تریس به زمانهای اوّل، میانه و آخر، سیستم تریس باشد، به قسمهای پایان، میانه و بالا تقسیم می‌شود. اقلیم تریس خیلی گرم، نیمة یکم دوره خشک و نیمة دوّمش سیربارش بود. در دوام دوره عالم آرگنیکی به کلّ تغییر یافت. در بحرها بی‌مهره‌ها (امّانایدیّها، پیلیتسیلاده‌ها، گستراپاده‌ها) بسیار بودند؛ اوّلین بیلیمنیتها و ماهیهای استخواندار پیدا شدند. دینازورها-خزنده‌های کلان‌جثّه خیلی انکشاف یافته، نخستین شیرخوران (تخم‌گذارها و سومدارها) به وجود آمدند. عالم نباتات تریس اساساً از سرخسها، سیکدافیتها، گینکاها و سوزنبرگها عبارت بود. ثروتهای زیرزمینی تریس: انگشت، نیفت، الماس، عورن، معدنهای میس و نیکل و غیره. ته‌نشستهای دورة تریس در پامیر و تاجیکستان مرکزی موجودند.