تارتنکشکلها

تارتنکشکلها (اrachnoidea) ، یک صنف جانورانb بی‌مهره را گویند، که به بندپایoا منسوبند. بیشتر از 35 هزار نمود داشته، قطار کجدُمها، کلّة گوساله تارتنکها، رlpigradi، رseudoscoppiones، آرiliones و ricinueli-را در بر می‌گیرند؛ قمچینکپایها و کنه‌ها نیز از جملة تارتنکّنه‌اند. تارتنکّنه جانوران جداجینسه بوده، اساساً تخم‌گذار و بعضیشان (اکثر کجدُمها) زندزایند. جای زیستشان خشکی و بعضاً آب (تارتنک و کنه‌های آبی).

در تاجیکستان قریب 700 نمود تارتنکّنه (قطارهای کجدُمها، گوسالسرک، تارتنکها، رseidoscorpiones، آpiliones و گوروه کنه‌ها) وامیخورند؛ خوراکشان اساساً بندپایهای دیگر، کرمها، نرمبدنها و خزنده‌های میده. تارتنکّنه جانوران بندپای خشکی‌گرد قدیم بوده، از تریلابیتها پیدا شده‌اند. تارتنکّنة قدیمترین از زمان آخر دورة سیلور معلومند.
ه. پ. کانانینکا.