تاکسیکالوژی

تاکسیکالوژی (از یونانی toxokon-زهر و… . لوژی) ، زهر‌شناسی، یک قسمت طب را گویند، که خاصیت فیزیکی و شیمیایی زهرها، تأثیر آنها را به ارگانیزم و راههای پیشگیری و معالجة زهرآلودی را می‌آموزد. تاکسیکالوژی زهرهای پیدایششان گوناگون را تدقیق می‌نماید. در «وندیداد» اوستا عاید به زهرآلودی، اصولهای مبارزة ضد حشرات، مار و دیگر جانوران زهرناک بعضی معلوماتها موجودند.

زیکر بعضی زهرهای و تصنیفات آنها و زهرآلودی در طبّ دنیای قدیم-اثرهای دیسقوریدوس (عصر 1 میلاد) و جالینوس (عصر 2 میلادی) نیز به نظر می‌رسد. در انکشاف تاکسیکالوژی و جستجوی پادزهرهای و طرز استفادة آنها ابن سینا، محمّد ذَکریای راضی، اسماعیل جرجانی و دیگران سهم ارزنده دارند. تاکسیکالوژی علمی (میانة عصر 19) برابر انکشاف طبّ تجربوی به نشر اثر عالمان فرنسوی م. ج. آرفیده و ا. ربیوتا علاقه‌مند است. اساس‌گذار تاکسیکالوژی در روسیه ا. پ. نیلیوبیل (1785-1858) و ا. و. پیلیکن (1824-84) بودند. در تاجیکستان به آموزش تاکسیکالوژی در لبارتاریة شیمی طبّی سودی، شعبه‌های زهر‌شناسی انستیتوت ایپیدیمیالوژی و دارو‌شناسی تجربوی انستیتوت گستراانتیرالوژی آکادمی فنهای ریسپوبلیکة ساویت سوسیالیستی تاجیکستان مشغولند. یو. نورعلییف.