تیرمار (psammophis jineolatus) ، مار بیزهریست از عایلة colubridae. تنش باریک دراز (تا 120 سم) ، پولکچههایش هموار، گوهرک چشمش گرده، رنگش خاکستری کبودتاب یا بورتاب؛ در سر و تختهپشتش چار رخ خاکستررنگ تیره، یکتا رخ روشن و دو رخ سفید دارد.
تیرمار در بیابان و نیمبییابانهای یوشانزار و دامنکوههای زردخاک آسیای پیش و مرکزی دیده میشود؛ در ا.ج.ش.س. در آسیای میانه، جنوب قضاکستان و ریسّپوبلیکة اوطانامی ساویت سوسیالیستی نخجوان پهن شده است؛ در بعضی جایها در بلندی تا 1500 م از صالحیل بهر وامیخورد. تیرمار نهایت تیز (مثل تیر) حرکت میکند. غذایش اساساً کلتهکلاسها میباشد. از خواب زمستانه ماه مارت بیدار میشود؛ تا ماههای اکتبر-نوامبر فعال است. ماههای ژوئن-ژوئیه 4-10 تخم میگذارد، آخر ژوئیه و اوّل آگوست از آنها نسل نو میبرآید. گزیدن تیرمار به آدم بیضرر است.
دبیات: سید علییف س. ا. ، زیمناوادنыی ا پریسمыکیوشییسیه تدجیکیستنه، دوشنبه، 1979. س. سید علییف.