تیمیریزیف کلیمینت ارکدیویچ

تیمیریزیف کلیمینت ارکدیویچ (3. 6. 1843، پتربورگ-28. 4. 1920، مسکو). طبیعت‌شناس-دروینیست، یکی از اساس‌گذاران مکتب علمی روس در ساحة فیزیولوژیة رستنیها، اعضاکارّسپاندینت آکادمی فنهای روسیه (اعضا-کارّسپانتینت آکادمی فنهای پتربورگ از 1890). پروفسور آکادمی زراعت و جنگل‌شناسی (1871-92، حاضره آکادمی خواجگی قشلاق مسکو به نام ک. ا. تیمیریزیف) و انیویرسیتیت مسکو (1878-1911). سال 1911 ضمن اعتراض به مقابل تعقیب استودینتان انیویرسیتیت را ترک کرد. دیپوتت ساویت دیپوتتهای مسکو (1920). در تشکّل جهان‌بینی تیمیریزیف عقیده‌های متریالیستی و فلسفی ا. ا. گیرتسین، ن. گ. چیرنыشیوسکیی، اثرهای د. ا. مندلیف، و. آ. کاولیوسکیی و ا. آ. ناولیوسکیی، ا. ا. می‌چنیکاو و مخصوصاً ا. م. سیچیناو و چ. دروین تأثیر کلان داشته‌اند. سال 1868 تیمیریزیف با تکلیف ا. ن. بیکیتاو به خارجه (ژرمنیه، فرنتسیه) فرستاده شد و 2 سال در لبارتاریه‌های عالمان نام-گ. کرخگاف، گ. گیلمگالتس، ر. بوپزین، پ. بیرتلا، ج. بوسّینگا، ک. بیرنر، و. گافمییستیر کار کرد.
سال 1917 بعد غلبة روالوتسیة کبیر سوسیالیستی اکتبر به تیمیریزیف از نو حقوق پروفسور انیویرسیتیت مسکو داده شد، ولی از سبب کسلی در کفیدره کار کرده نتوانست. تدقیقات اسایی تیمیریزیف به آموزش پراتسیسّ فتوسنتز آیدند. تیمیریزیف مسئلة به انتینسیویّت روشنایی و ترکیب سپیکتری آن وابسگه بودن فتوسنتز را آشکار کرده، اثبات نمود، که رستنیها کربن گاز کربنت هوا را از حساب انرژیة شعاع آفتاب (اساساً نورهای سرخ و کبود، که کلرافیلّ پرّه فرو می‌برد) از خود (اسّیمیلّتسیه) می‌کنند. و انولین شده فکری بیان نمود، که کلرافیلّ در پراتسیاس فتوسنتز نه فقط از جهت فیزیک، بلکه از جهت شیمیایی نیز اشتراک می‌کند. تیمیریزیف به پراتسیسّ فتوسنتز تطبیقشونده بودن قانون بقای انرژیه و قانون یکم فتوشیمیّه را به راه تجربوی اثبات نمود.
تیمیریزیف یکی از اوّلین ترغیباتچیان دروینیزم در روسیه می‌باشد. در مسکو هیکل یادگاری و خانه موزی تیمیریزیف موجودند. آکادمی خواجگی قشلاق مسکو. انستیتوت فیزیولوژیة رستنیهای آکادمی فنهای ا.ج.ش.س. و یکی از ریانهای مسکو نام تیمیریزیف را دارند. آکادمی فنهای ا.ج.ش.س. مکافات به نام تیمیریزیف تأسیس نمود، که برای تدقیقات بهترین در ساحة فیزیولوژیة رستویها در هر سه سال یک مراتبه سپاریده می‌شود. تیمیریزیف اعضای جمعیّت شاهی لاندان (1911) ، دکتر فخری انیویرسیتیتهای گلزگا (1901) ، کیمبریج (1909) و جینیوه (1909) ، اعضا-کارّسپاندینت جمعیّت باتنیکی ایدینبورگ (1911) و اعضای فخری بسیار انیویرسیتیتّهای روسیه و جمعیّتهای علمی بود.
ه‌ادیات: ساچینینیه، تام 1-10، مسکو، 1937-40.