تیاریمة پیفگار

تیاریمة پیفگار، تیاریمة معمول گیامیتریّه را گویند، که وابستگی درازی طرفهای سه‌کنجة راست‌کنجه را افاده می‌کند. تخمین می‌رود، که تیاریمة پیفگار تا پیفگار (عصر 6 تا میلاد) نیز معلوم بوده است، ولی اثبات آن به او نسبت داده می‌شود. در اوّل تیاریمه تناسبهای بین مساحت کودرتهای در گیپاتینوزه و کتیتهای سه‌کنجه ساخته شده را مقرّر می‌نمود: کودرت در گیپاتینوزه ساخته شده به سومّة کودرتهای در کتیتهای ساخته شده برابر بزرگ است. عادتاً تیاریمة پیفگار را مختصر این طور بیان می‌نمایند: در سه‌کنجة راست‌کنجه کودرت گیپاتینوزه به سومّة کودرتهای کتیتها برابر است: ا2+b2=س2 (ا، b-درازی کتیتها، س-درازی گیپاتینوزه). تیاریمة برعکس تیاریمة پیفگار نیز وجود دارد: اگر کودرت طرف سه‌کنجه به سومّة کودرتهای دو طرف آن برابر باشد، آن سه‌کنجه راست‌کنجه است.

ش. نوریدّیناو.