«تاریخ تیمور لنگ و وارثان او»

«تاریخ تیمور لنگ و وارثان و»، اثریست از فامة می‌تساپی، که در عصر 15 به زبان ارمنی تألیف شده است. در «تاریخ تیمور لنگ و وارثان او» واقعه‌های پُرشور و فاجعه‌های سالهای 1388-1446 در مملکتهای شرق نزدیک، خصوصاً زکوکزیه رویداده تصویر شده است. در «تاریخ تیمور لنگ و وارثان او از یورشهای تیمور و وارثانش در خراسان و ماوراءالنهر، زکوکزیه، جنگهایش با خان آلتینورده توختمیش، با شاه گرجیها بگرات، سلطان ترکها بایزید i، ضبط قسم هندوستان، کشمیر و بدخشان و غیره سخن می‌رود. در «تاریخ تیمور لنگ و وارثان او» از خصوص بیدادگریهای تیمور و وارثانش (میرانشاه، شاهرخ، ملکشاه و غیره) ، سرکرده‌های ترکمن قرایوسوف (حکمرانی 1388-1420، حاکم از سلالة قراقویول و) ، پسران او اسکادّر (حکمرانی 1420-37) ، جهانشاه (حکمرانی 1437-67) ، اینچنین آتمن و غیره به خلق ایکان (ارمن) نیز نقل می‌شود. بنا به معلومات «تاریخ تیمور لنگ و وارثان او» در عصر 15 در خاک زکوکزیه، خصوصاً ارمنستان، تاجیکاش زیادی مسکن گزیده، دهکده و دیر و مسجدها ساخته، یکجایه با ارمنها زندگی کرده، با دشمنان مبارزه برده‌اند. اینچنین در بارة زیست و زندگی تاجیکان در خاک ارمن، به جفا و قتل وارثان تیمور، خانهای ترکمة اسکندر قاتل (سال 1425 در شهر عورمان 700 تاجیک را کُشته است) ، پسر او ارلی-حاکم تاسپ (در وقت ستانیش ‌انداز نسبت به تاجیکان نهایت بی‌انصافی کرده است) گرفتار شدن آنها سخن می‌رود. مؤلف کتاب واقعه‌ها را حقانی به قلم داده است.
«تاریخ تیمور لنگ و وارثان او» برای آموختن تاریخ خلقهای ارمن و تاجیک، مبارزة یکجایه آنها بر ضد ستمگران همان دور، اهمیت کلان دارد.
دبیات: فامه می‌تسانسکیی. ، استاری تیمورلنگه ا اگا پرییمنیکاو، «آکادمی نوک ازیربیدجنسکایی سّر»، بک و، 1957.
و. نظیراو.