«تاریخ بناکتی»

«تاریخ بناکتی» اثر بناکتی، این سال 1317 به زبان فارسی-تاجیکی تألیف کرده است. مضمون اثر را واقعه و حادثه‌های تاریخی و اساطیری از دورة حضرت آدم تا دورة مؤلف تشکیل می‌دهد. «تاریخ بناکتی» از مقدّمه و نه باب (قسم) عبارت است. باب اوّل به تاریخ انبیایو اولیا، باب دوّم به تاریخ پادشاهان قدیم ایرانی، باب سوّم به تاریخ پیغمبر اسلام و خلیفه‌های آن، باب چارم به سلاطین ایران و معاصران خلفای عبّاسیان، باب پنجم به تاریخ پادشاهان یهودی، باب ششم به تاریخ مسیحیان و فرنگیان، تصویر شهرهای و موضعات ارمنستان و مملکتهان فرنگ (اوراپه) ، باب هفتم به تاریخ هندوستان، دین و آیین مردم آن، شرح و تفسیر اقلیم هند، باب هشتم به تاریخ ملک چین، تفسیر اقلیم، دین و آیین آنها، باب نهم به تاریخ مغولها و هجوم آنها به آسیای میانه بخشیده شده است. «تاریخ بناکتی» در بین اثرهای تاریخ یکی از اوّلین کتابهایست، کن در آن حادثه و واقعه‌های تاریخین بیرون از دایرة مملکتهای اسلام بیان شده است. بناکتی هنگام شرح مذهب و آیینهای مختلف در خصوص آنها بیته‌اسّوب گپ می‌زند. مؤلف اثر در نوشتن آن از «جامع-ات-تواریخ» رشیدودین فضل‌الله همدانی بیشتر استفاده برده است. زبان و اسلوب اشنای «تاریخ بناکتی» نسبتاً ساده بوده، از تعبیر و عباره‌های دشوارفخم عربی عاری می‌باشد. «تاریخ بناکتی» برای آموختن واقعه و حادثه‌های تاریخی و اساطیری از سرچشمه‌های بااعتماد به شمار می‌رود. این اثر سال 1677 در برلین نشر و به زبانهای ایغوری، انگلیسی، لاتینی، فرنسوی ترجمه شده است.

و. طایراو.