ترصیع (عرب-غوهر نشانیدن به چیزی) ، 1) از پیشههای خلقی تاجیکیست عبارت از نگینهکاری کردن چیزی (مثلاً، کمربند)؛ 2) از صنعتهای بدیعی لفظی-عبارت ها موازنتی کلمههای مصرع یکم با دوّم از جهت صفت و مقدار.
رادویانی خاله-خانه آوردن بخشهای سخن و شمس قیس راضی «مسجّع گردانیدن کلمات»، «موتساوی داشتن الفاظ در وزن و حروف-را ترصیع گفتهاند. ترصیع در بیتهای زیرین استفاده گردیده است:
ترّقارچ کبود.
گیریق گذشته از کر بر سقیفة سیم،
زیریه نگاشته از مشک بر گل بادام.
(عنصری).
به رویی شمع فروزی مرا به گردیسرایی،
به مویی عنبر سوزی ز فرق تا به قدم.
در شعر شاعران ساویتی تاجیک نیز ترصیع استعمال میشود:
سونبول به هوای خوش طنّاز تو رقصد،
بولبول به نوای نة پرناز تو رقصد.
(لاهوتی).
ترسیع برای آهنگناکی شعر و کیفیّت قبول آن از طرف خواننده و شنونده صنعت بدیعی موافق است. شریفاف.