شهر تاشکینت

تاشکینت، پایتخت ریسّپوبلیکة ساویت سوسیالیستی ازبکستان مرکز ولایت تاشکینت. در وادی دریای چیرچیق واقع است. اوزیل راه آهن. اهالی‌اش 1986 هزار نفرر (1984). به 10 ریان طاقسیم شده است.
در تاشکینت زیاده از 200 کارخانة صناعتی هست. ساحه‌های اساسی صناعت: ماشینسازی، صناعت سبک و خوراکواری. کارخانه‌های کلانترینش: «تشسیلمش»، «ازبیکسیلمش»، «تشتیکستیلمش»، کامبینت بافندگی، زواد اویتسیانی به نام و. پ. چکلاو، زوادهای ایکسکوتار، کبیل الکتری و غیره. از سال 1977 متراپالیتین کار می‌کند.

در تاشکینت آکادمی فنهای ریسّپوبلیکة ساویت سوسیالیستی ازبکستان، 19 دانشکدة عالی (از جمله انیویرسیتیت) ، 9 تئاتر، 8 موزیی موجود است. یادگاریهای معماری شهر به عصرهای 15-16 تعلق دارند. تاشکینت یکی از شهرهای قدیمترین آسیای میانه است. در حدود شهر اشیای عصر سنگ یافت شده‌اند. از قبرستانهای حدود تاشکینت آیینه‌های برنجی، تنگه‌های دولتهای گوناگون عصرهای اوّدل تا م. به دست آمده‌اند. محلهای اهالی‌نشین شهر در عصرهای 4-5 م. به وجود آمده، در مأخذهای تاریخی بار اوّل با نام چاچ (شاش) نامبر شده است. در عصرهای 8-9 شهر بناکت نام داشته، مرکز ولایت تاریخی چاچ گردید. آن را ابتدای عصر 8 عربها استیلادند. شهر با نام تاشکینت اوّلین مراتبه در عصر 11 قلمداد شده است. در عصرهای 9-10 در هیت دولت سامانیان، از آخر عصر 10 تا ابتدای عصر 13 در هیت دولت قرخانیان و قرخیدانیان بود. ابتدای عصر 13 تاشکینت را شاه خوارزم محمّد خوارزمشاه ضبط کرد و با امر او سال 1214 شهر خراب و ساکنانش مهاجر کرده شدند. در عصر 14 تاشکینت را تیمور به دولت خود همراه کرده، به یکی از کلانترین قلعه‌ها تبدل داد. در نیمة دوّم عصر 16 تاشکینت به خانی بخارا همراه شد.
در عصرهای 17-18 آن را قزاقهای و قلماقها ضبط نمودند. سال 1809 به هیت خانی خوقند، سال 1865 به هیت امپراتوری روسیه همراه گردید. از سال 1867 مرکز ژنرالگوبیرنتاری ترکستان و ولایت سیردریا بود. سال 1899 تا تاشکینت راه آهن زکسپیی و سال 1906 راه آهن آرینبورگ-تاشکینت ساخته شد. تاشکینت اوزیل اساسی راه آهن، پونکت سودا و ترنزیتی آسیای میانه گردید. سال 1913 در تاشکینت 111 کارخانة خرد صناعتی، 3، 5 هزار کارخانة کاسبی بود، 22 شرکت روسی و خارجی عمل می‌کرد. سالهای 1905-07 تاشکینت به مرکز حرکت روالیوتسیانی خلقّای آسیای میانه تبدل یافت. سال 1906 در این جا کانفیرینتسیة 1-ام کشوری تشکیلاتهای س. د.-ا ترکستان برگزار شد. سال 1912 در لگیرهای حربی نزد تاشکینت شورش سپیارهای ترکستان به عمل آمد. سال 1917 پرولتاریت تاشکینت به حرکت روالیوتسیانی کشور سروری کرد: 28 اکتبر (10 نوامبر) 1917 کامیتیت روالیوتسیانی تأسیس یافت و برای حاکمیت ساویتها شورش سر شد. 1 (14) نوامبر 1917 قلعة حربی، که آن را عسکران حکومت موقتی مدافعه‌ می‌کردند، اشغال کرده شده، در تاشکینت حاکمیت ساویتی برپا گردید. ماه آوریل 1918 تاشکینت پایتخت ریسّپوبلیکة اوطانامی ساویت سوسیالیستی ترکستان شد. ژوئن 1918 در تاشکینت سعیزد 1-ام پرتیة کمونیستی ترکستان برگزار شد. در سالهایی جنگ گرجدنی (1918-20) تاشکینت مرکز مبارزة خلقّای آسیای میانه بر ضد باسمه‌چییان و انتیروینسیة حربی گردید. سال 1924 به هیت ریسّپوبلیکة ساویت سّاتسیلیستی ازبکستان همراه شده، از سال 1930 پایتخت آن قرار گرفت. در دورة جنگ بزرگ وطنی (1941-45) از ناحیه‌های غربی ا.ج.ش.س. به تاشکینت کارخانه‌های صناعتی، دانشکده‌ها و مؤسسه‌های مدنی کوچیده آمدند تاشکینت سالهای بعد جنگ مرکز صناعت وزنین (اساساً ماشینسازی) گردید. تاشکینت جای واخوری و سمپوزیومهای نمایندگان مملکتقای آسیا و افریکه است. در این جا راهبران هندوستان و پاکستان به دیکلرسیة سال 1961 امضا گذاشتند. سال 1966 در تاشکینت زلزله به عمل آمد، که ضرر آن با یاردم ریسپوبلیکه‌های برادری برهم داده شد. شهر با آردین بیرق سرخ (1924) مکافاتانیده شده است.