شوریش عورا تپّه(1875)

شوریش عورا تپّه(1875) ، خوروج کلان خلقی را گویند، که در نتیجة استثمار سخت مستملکداران، جبر و ستم مأموران محلی و نهایت   تاقتفرسا شدن ‌اندازها، به عمل آمده بود. شوریش 1 مه‌ای سر زد. به عورا تپّهآمدن گوبرناتور حربی ویل. سیردریا (گالاوچیف) بهانة آن گردید. خلق می‌خواست، که با نمایندة گوبرناتور گفتوگ و نماید. 8 نف سردار شورشپ (عیسی-میرآخور، میرزا یوسف، ندیر محمّد، حسن از ش. عورا تپّه، محمّد امین، اوز محمّداو از غانچی، بابا کلان از دیهه صوفی عارف و محمّد ناصر از محل سیات) همان زمان دستگیر و حبس کرده شدند. دیوییر به پراکنده کردن ازدحام امر داد، ولی فرمان عورا کسی گش نکرد. به یاری دیوییر و طرفدارانش عسکران گرنیزان عورا تپّهشتافتند. فقط بعد کشش یکجایه آنها خلق را پراکنده کردند. بعد این فاجعه نمایندگان خلق به تاشکینت رفته به گوبرناتور حربی یکچند طلبها (تفتیش غیریقانون ‌انداز ستانیدن ترتیب انداختن طرز گرفتن ‌اندازها از اهالی، از ‌اندازهای علاوگی آزاد کردن سرداران شوریش عوض هیت ادارة خواجگی و برای کارهای غیریقانونی‌اش جزا دادن ملّا عبدالرحمان) پیشنهاد کردند. حکومت پادشاهی مجبور شد، که برای مویین نمودن سبب خروچها در مضافات عورا تپّهتفتیش cap کند. تفتیش برای خلق بهبودی ناورد. گنهگاران در سر منصب، حقیقتجویان در پس پنجره ماندند. 10 نف. نمایندة به تاشکینت به شکایت رفته را هم حبس کردند. ملّا ابدورّهان و دیگ. گنهگاران با راه ترساندن، پاره و رشوه‌دهی، آقسقالان و پنجاهباشیها را (پیتیدیسیتنیکاو) ، که در ابتدا طرفدار خلق بودند، به طرف خود کشیدند.

قووة پیشبرندة ش. و. هنرمندان شهر و دهقانان بودند. شوریش وحشیانه پخش کرده شد. ش. و. هرچند شکست خرده باشد هم، اهمیت کلان داشت. زیرا مطلقیت از غضب خلق ترسیده در محلها به تغییر دادن اپّرت اداره‌کنی cap کرد. منبعد به همه ‌انداز‌دهندگان حجّت ادای قرض (با نشان دادن مقدارش) داده می‌شد.

د .؛ مختاراف ا. ، آچیرک استاری عورتیوبینسکاگا ولدینیه و 19 و. . د.

ا. مختاراف.