سعد‌الدّین همّویی محمّد ابن جوینی

سعد‌الدّین همّویی محمّد ابن جوینی (سال تولد نامعلوم-وفات 1252) ، یکی از نمایندگان مشهور تصوّف (عصر 13). از شاگردان و پیروان نجمودّیپ کبری و ابن عربی. دورة جوانی‌اش در جوین خراسان گذشته است. عاید به جریان زندگی‌اش در سرچشمه‌های تاریخی معلومات کافی نیامده است. «لطائف-ات-توحید فی غرایب-ات-تفرید»، «المیسباه فی-ت-تصوّف»، «بهار-ال-غریب» اثرهای تصوّفی سعد‌الدّین همّویی می‌باشند. رسالة «علوم-ال-حقایق و حکم-عید-دقایق» به نظریة معرفت تصوّف عاید است. موافق معلومات محقّق ایران قاسم غنی در «تاریخ تصوّف» سعد‌الدّین همّویی معرفت انسانی را به معرفت عقلی و تصوّفی جدا نموده، اعلان داشت، که معر-فت عقلی به واسطة استدلال و معرفت تصوّفی توسط کشف و شهود عمل می‌پذیرند.