سکته، انسولت، اختلال تیزینکیشافیابندة گردش خون مغز cap، که باعث آسیب یافتن بافتههای مینه و ویرانشوی فعالیّت آنها میگردد. چنان ن در «طبّ یوسفی» آمده است، «سکته، که عبارت از باطل شدن حس و حرکت جمیعی اعضاست، چون از خون باشد، علامتش پُریت رگهاست، با سایر علامت غلبة خون».
ز این جهت سبب اساسی سکته بیماگش گیپیرتانیه (بلند شودن فشار خون) و اتیراسکلیراز یا اکثراً بیماری دل، ترباد و بعضاً علّتهای خون و غیره میباشد. سکته دو خیل میشود: خونریز و کمخون. سکتة خ و ن ر ا ز بیشتر در نتیجة خونریزی در مینه هنگام فشاربلندی به وجود میآید. سبب بیواسطة خونریزی مینه اکثراً شدّت احساس است. خون از paگ بیرونامده قسماً بافتههای عصب را ویران و آنها را فشرده باعث ورم میینه میگردد. ازهوشروی، اختلال نفسکشی و کار دل، قیکنی و غیره ظهورات عمومیم سکته میباشند؛ هنگام سکتة خونریز فلج دست و پایی، اختلال حسیات، ویرانشوی نطق نیز انکشاف مییابد. سکت
کمخون را پولشوی بافتههای مینه-انفرکت (ایهتیشای) مینه سبب میشود. در اکثر حالتها برای پیدایش سکتة کمخون علّت اتیراسکلیرازی رگهای کلان مغز cap و به گردن رونده (ارتیریههای خواب و ستونمهره) ، اینچنین عاملهای عصبی و مبادلوی اهمیت کلان دارد. هنگام سکتة کمخون رنگ روی بیمار میپرد. فلجها، اختلال حسیّت، نطق و دیگر علامتها به تدریج اوج میگیرند.
م و آ ل ا ج ا: آرام، رعایة ریجیم بستری؛ برای معالجة آثار سکته ورزش شفایی، مسح (مسّج) ، مشغولیّت لاگاپیدی نیز رواست.
2 ا ش گ ا ر ی: ریجیم درست محنت، استراحت و خوراک، معالجة بیماریهای عمومی paگ.