سید‌محمّد باقر actaرابادی

سعید‌محمّد باقر actaرابادی (cال تولدش نامعلوم-وفاتش 1630، نجف) ملقّب به میرداماد و «معلم ثالث»، فیلسوف و طبیعت‌شناس مشهور دورة صفویّه ایران. در مشهد علم آموخته است. از مشهد به قزوین و از آن جا به کاشان رفت و در اصفهان به درسگویی مشغول شد. بنا به معلومات مؤلف «ریهانت-ال-ادب» محمّدعلی تبریزی سعید‌محمّد یکی از شاگردان عالم معروف و فیلسوف دورة صفویّه شیخ بهاءالدّین عاملی بود. در آخر عمرش به عراق سفر کرد. تألیفات زیادی راجع به فلسفه، علمهای طبیعت‌شناسی، از جمله هیعت، ریاضیات، طبّ، ادبیات‌شناسی و غیره دارد. در علوم نقلی، از جمله اصول حدیث نیز تدقیقات کرده است و با تخلّص «اشراق» شعر گفته است، که بیشتر مضمون عرفانی دارد. در «ریهایت-ال-ادب» 47 اثر او نامبر شده است. مهمترین اثرهای او «افق-ال-م و-بیین»، «خلق-ال-اعمال»، «قبه-سات»، «تقویم-ال-ایمان»، «ضوابط-عور-رضا»، «رواشیه-اس-سماویه»، «تشریقات فی مسئلت-ال-حدوث» می‌باشند. سعید‌محمّد تعلیقاتی نیز به کتابی
«شفا» ابن سینا تألیف کرده است. سعید‌محمّد در تعلیمات فلسفی خود بیشتر نظریة مکتب فلسفی اشراقیه-را ادامه‌ داده است. از این سبب او را آخرین نمایندة فلسفة اشراقیه می‌دانند.
م. حضرتقولاو.