«شهریارنامه»

«شهریارنام»      مثنوی مختاری غزنوی، که در پیروی «شاهنامه» فردوسی، در اوّ. ا. 12 نوشته شده است. «شهریارنامه» یک قطار داستانهای قهرمانی، از جمله داستانهای «شهریار و فرامورز»، «ارجاسپ و لوهراسپ»، «ارجنگدیف و زال دستان»، «زال دستان و سولیمان پیغمبر»، «اسفندیار و ارجاسپ»، «اسفندیار و رستم» را در بر می‌گیرد. داستان «شهریار و فرامورز» حجماً کلان بوده، دیگر داستانها در علاقه‌مندی با آن آمده‌اند. همة داستانهای «شهریارنامه» در اساس اساطیر، افسانه و روایت و داستانهای قدیمی خلقی تألیف شده‌اند. قهرمانهای مثبت «شهریارنامه» شهریار، زال زر، فرامورز، بانوگوشسپ و دیگران را، که به خاندان رستم مربوطند و خصلتهای نیک انسانی (مردانگی، وفاداری، انساندوستی، وطن‌پروری) دارند، به آبرزهای منفی اثر ارجاسپ، ارجنگدیف، گشتاسپ، فرانک و دیگرها مقابل گذاشته شده‌اند. قهرمان اساسی داستان شهریار به نفع دولت غزنویان بر ضد هندوها جنگهای شدید می‌برد. در «شهریارنامه» انچونیه مبارزه و ضدیتهای بین لشکران ایران و تورانزمین و کشش نگاه داشتن یگانگی مملکت تصویر یافته است. در «شهریارنامه» از «شاهنامه» فردوسی ابیات و پارچه‌های جداگانه اقتباس شده‌اند. «شهریارنامه» دارای 925 بیت بوده، در «دیوان عثمان مختاری» (تهران، 1962) به طبع رسیده است.

t. نعمتزاده.