ریان ناو

ناو، ریان مأمورییست در هیت ولایت لنین‌‌آباد. سنة تشکیلش 29 سپتامبر 1926. از شمال و غرب با رسّ ازبکستان، از شمال و شرق با ریانهای مستچاه و پرولتار، از غرب با ریانهای غانچی و ظفر‌‌آباد و از جنوب با رسّ قرغیزستان هم‌حدود می‌باشد. مساحتش 355، 7 کم2. اهالی‌اش 63737 نفر (1982) ، اساساً ازبکها، تاجیکان، اینچنین روسها، قیرغaزهo و غیره. زیچی اهالی در 1 کم2 162، 4 کس. ریان از 6 ساویت قشلاق (کُرکت، قوشتیگیرمان، ناو، آق تپّه، تغایک، فرمانقورغان) و 1 پتش (ناو مرکز ریان) عبارت است.

تیرّیتاریة ریان در قسم غربی وادی فرغانه واقع گشته، از شمال ب  آب‌انبار فرهاد تا دشتهای یولدوزکوک و قیزیلی (دامنة شمال قطارکوه ترکستان) طول کشیده است. ریلیف قسم جنوبی را ادیرهای نشیبی شمال قطارکوه ترکستان (بلندی از ساحل بهر 1200-1300 م) و قسم شمال را همواریها (بلندیشان از ساحل بهر 400-450 م) تشکیل می‌دهند. ثروت زیرزمینی-مصالح بناکاری (آدکسنگ، ریگ و شغل و گل خشتباب). اقلیم ریان کانتینینتی، تابستانش گرم (حرارت، میانة ژوئیه 25-30°س) ، زمستانش معتدل (هرارارت میانة ژانویه از آ تا-5°س). بارشات سالانه 200-300 مّ. تیرّیتاریة ریان را دریاهای آقس و و اسفنه بریده می‌گذرند، که آب آنها پرّه برای آبیاری استفاده می‌شوود. خاک زمینهای ناو در شمال خاکستررنگ بیابانی و نیمبییابانی، در جنوب-خاکستررنگ مقرّری و خاکستررنگ تیره. در زمینهای بیکارخوابیده رستنیهای ایفیمیری، اینچنین یوشان، جاروبک و غیره می‌رویند. در محلهای اهالی‌نشین درختان میوه‌دار (توت، زردآلو، سیب، ناک، آلوبال و، شفتالو و غریه) و بی‌میوه (بید، سفیدار، چنار و غیره) بسیارند. عالم هیوانات ریان کمبغل. از درّندگان گرگ و روباه، از خاینده‌ها زرگوش، جیره، موش و کلّه‌موشها، از خزندگان سوپوشت، مار و کلته‌کلاس و از پرّنده‌های شکارباب کبک موجودند.

در اقتصادیات ریان خواجگی قشلاق جای اساسی را اشغال می‌کند. مخصوصاً پخته‌کار، بارداری و کرمکداری و چارواداری ترقّی کرده است. از زراعتهای غلّه‌دانه اساساً شالی، گودم، جو و چواریمکّه می‌کارند. سال 1982 ریان 8 کالخوز پخته‌کار («اکراینه»، «40-سالگی اکتبر»، به نام کلینین، به نام دمیتراف، «50-سالگی ا.ج.ش.س.»، به نام ستاراو، به نام کراو، «تاجیکستان») و 1 ساوخاز سبزه‌وات‌کار (به نام جدناو) داشت. میدان عمومی زمینهای خواجگی قشلاق 35381 گه (1982) ، از جمله زمینهای آبی 13138 گه. زمین پخته 8795 گه، غلّه 1، 682 گه (از جمله شالی 202 گه، جواریمکّه 450 گه) ، باغ و تاکزار و توتزارها 712 گه سبزه‌وات 288 گه. سرشمار چاروا در خواجگیهای جمعیّتی ریان (1 ژوئیة 1982): گاو 6728 cap، بز و گوسفند 30947 cap، خوک 3054 cap. سال 1981 ریان به دولت 23120 ت پخته، 1977 ت غلّه، 280 ت میوة تر، 14836 ت سبزه‌وات، 1266 ت گوشت، 4889 ت شیر، 895 س پشم، 220 هزار دانه تخم و 242 ت پیلّه فروخت. کارخانه‌های صناعتی ریان: زوادی  پَخته‌تازه‌کنی، زواد «لنینابادسیلمش» (قسمیمهای احتیاطی ماشینهای خواجگی قشلاق) ، زواد آسفالت و بی­تان، کامبینت مصالح بناکاری، کامبینت محصولات غلّه‌دانه (آسیاب، زواد خوراک آمیختة چاروا، ایلیوتار را در بر می‌گیرد) ، فیلیل فابریکة شاهی‌بافی شهر لنین‌‌آباد، کامبینت خذمت میشی و غیره.

سال تحصیل 1982/83 ریان 25 مکتب میانه، 1 مکتب-اینترنت و 1 آموزشگاه کسبهای تکنیکی قشلاق داشته، که در آنها 17819 نفر خوانندگان تحصیل می‌کردند. در ناو اینچنین 21 کلوب، 21 کتابخانه، قصر مدنیت، تئاتر درمه و 14 دستگاه کینانمایشدیهی هست.

در 3 کسل‌خانه و تولدخانه، 2 پالیکلینیکه، 1 امبولتاریه، 1 ستنسیة سنیتری و ایپیدیمیالاگی، 7 داروخانه، 14 پونکت طبّی و 4 پونکت فیلدشیری و اکُشیری ریان 102 نفر دُختُران دارای معلومات عالی و 446 نفر کارکنان دارای معلوما­ت میانة مخصوص طبّی کار می‌کنند.

ز تیرّیتاریة ریان خط راه آهن خواص-قوقند و اتوبوسهای مرشروت لی­نین‌‌آباد-تاشکینت، لنین‌‌آباد-س­مرقند، تاشکینت-لنین‌‌آباد-اندیجان، تاشکینت-قوقند می‌گذرند.

گزیتة ریان-«کمونیزم س­ر» (از 7 نوامبر 1930).