معلومات آخرین
Home / مختلف / «رسالة موسیقی»

«رسالة موسیقی»

«رسالة موسیقی» اثر نجم‌الدّین گوهری کوکبی بخارایی، که عصر 16 تألیف شده است. «رسالة موسیقی» از مقدّمه، 12 مقام (فصل) نه خاتمه عبارت است. در مقدّمه از خصوص علم موسیقی و مقصدی تألیف اثر سخن می‌رود. مقام اوّل «در شرف علم موسیقی»، مقام دوّم «در بیان معنی موسیقی و تعیین مواوی او»، مقامهای سییو-م و چارم «در تعریف اغمه» و «در تعریف بُعد و جیپس» نام دا-رید. کوکبی در تعریف بُعد، جنس و جمع گفته‌های فارابی، اب-ن سییا و صفی‌الدّین اورموی را دلال مسارد. مقامهای پپجوم و ششم «در بیان پرده‌های اصلی»، «در پیسبت آوااه‌ها و شعبه‌ها» بوده، راجع به پندایش مقامها روایتها دارد. اپچوپین 6 آوازا، 2-1 شعبه، نسبتن آپها به مقام-ها، راههای حاصل شعبه‌ها و غ. مفصل تحلیل شداپد. مقام هفتم «در بیان ترکیبات» ته-لیل 12 مقام، 24 شعبه و امه-لیة استفادة آپها را در بر ما-گیرد. مقام هشتم «در تع-ریف نقره» است. کوکبی در این جا سبب و فاصلوا و ساخت زنهافیپ آنها را تحلیل می‌کند.
مقام نهم «در تعریف اقاع»، مقام دهم «در ادوار ضروب* نام دارد. کوکبی می‌گوید، که ضربها در موسیقی فارس-تاجیک >12 و در موسیقی عرب 6-تا می‌باشند. او سخیمه‌های عصرین دایره‌های ضربی را نشان داده است:
یعنی دایرة «هزج» از سه ضربو هشت نقره، دو سبب خفیف و یک فاصلة صغری (تن تن تننن)؛ دایرة «افر» از شش نقره، یک سبب خفیف و یک فاصلة صغری (تن تننن) و دایرة «دویک» وز سه ضرب، هشت نقره و دو فاصلة صغری (تننة تننة) ترکیب یافته‌اند. مقام یازدهم «در تصنیف» و مقام دوازدهم «در بیان اقسام به حسب اصول از هم ممتاز» نام دارند. خاتمه «در رعایت حالات و تعیین اوقات» است. دو نسخة مکمّل «رسالة موسیقی» در ذخیرة دستنویسهای شرقی آکادمی فنهای اتّفاق ریسپوبلیکه‌های ساویتی سوسیالیستی سایوز ساویتسکیخ ساتسیلیستیچیسکیخ ریسپوبلیک ا.ج.ش.س. و ریسپوبلیکة ساویتی سوسیالیستی ازبکستان تحت رقمهای 468 و 2257 محفوظ است.

Инчунин кобед

سفی ابوالعلا عبدالمؤمن جاروتی

سفی ابوالعلا عبدالمؤمن جاروتی (سال تولد و وفات نامعلوم) ، لغت‌نویس فارس-تاجیک (عصر 15). در …