ریلکستسیه

ریلکستسیی (از لاتینی گی1خیا-سست کردن) ، پراسیسّ تماماً یا قسماً برقرار شدن موازنت ترمودینامیکی را در سیستم فیزیکی گویند، که از مقدار کلان ذره‌ها عبارت است. ه‌ابسک ریلکستسیه ناموازینت است، در اساس قانونیّت افزایش اینتراپیه یک قسم انرژیة داخلی سیستم ریلک-ستسییشونده به گرمی تبدل می‌یابد. به مانند همة پراسیسّهای ناموازینت ریلکستسیّه را فقط با پرمیترهای ترمودینامیکی سیستمه (فشار، حرارت و غیره) مویین کردن امکان‌ناپذیر است. آن را بیشتر توسط کارکتریستیکه‌های مکراسکاپی سیستمه (درازی دو آزاد ذرّه i و وقت دو آزاد ذرّه ت) می‌توان توصیف داد. i و ت نسبت به ‌اندازه‌های سیستمه و فاصلة وقتی، که در دوام آن پراسیسّ مکراسکاپ صادر می‌شود، نهایت خرد است. در این زمان، برای گازها وقت دو آزاد ذره‌ها ت از وقت برخورد آنها تا خیلی زیاد است (ت > ت0). هنگام اجرا شدن این شرط ریلکستسیّه را با برخورد جفت-جفت مالیکوله‌ها مویین می‌کنید. برای سیستمه‌های گوناگون ریلکستسیه از کارکتر تأثیر بینیهمدیگری ذره‌های تشکیل‌دهندة سیستمه وابستگی دارد. ه‌ا این جاست، که پراسیسّهای ریلکستسیه گوناگون است. فاصلة وقتی، که برای برقرار شدن حالت مواینتی سیستمه صرف می‌شود، وقت ریلکستسیه نام دارد.

در گازهای یکتام پراسیسّ ریلکستسیی  در دو دور می‌گذرد. در دور اوّل، در دوام وقت برخورد مالیکوله‌ها ت0، حالت موازنتی فقط در قسمهای علی‌حدة سیستمه به عمل می‌آید. در دور دوّم پرمیترهای همة قسمهای سیستمه به یک قیمت عمومی صاحب می‌شوند. وقت ریلکستسیی  برای این دور به وقت دو آزاد ذرّه برابر است، یعنی تر «ت.

در آمیختة گازها، که مسّة مالیکوله‌اشان از هم فرق می‌کند، معاوضة انرژیه در بین کامپانینتها سست می‌گردد. در نتیجه، حالت کامپانینتهای گوناگون حرارت و پراسیسّ ریلکستسیة حرارت کامپانینتها به عمل می‌آید. مثلاً، در پلزمه مسّة یون و الکترونها از هم فرق می‌کنند. پیش از همه حالت موازنتی در کامپانینت الکترونی برقرار می‌شود، بعد از آن کامپانینت یونی به موازنت می‌درآید و در آخر بعد مدّت مویین بین کامپانینتهای یونی و الکترونی حالت موازنتی به عمل می‌آید؛ بنا بر این در پلزمه در مدّت وقت بردوام حالتی وجود داشته می‌تواند، که در به حرارتهای یونی و الکترونی گوناگونند و پراسیسّ ریلکستسیة این حرارتها به عمل می‌آید.

در مایعها مفهوم وقت و درازی دو آزاد ذره‌ها معنایش را گم می‌کند. رل آنها را در مایعها بزرگیهای ت، و!|می‌بازند، که آنها بزرگی وقت و درازی کارّیلیسیة تغییریابنده‌های دینامیکی بوده، سیل انرژیه یا خود امپولس را افاده می‌کنند؛ ت|و 1\ در فضای و وقت خاموشّوی تأثیر بینیهمد-گری مالیکوله‌ها، یعنی کارّیلیسیّه را توصیف می‌کنند. در قسمهای از جهت مکراسکاپی میدة مایع، که آنها نسبت به درازی کارّیلیسیی  بزرگند، از تأثیر انتینسیوی بینیهمدیگری مالیکوله‌ها در وقت کارّیلیتسیه ت|تقسیمات موازنتی لاکلی به عمل می‌آید (ت««ت |). وقت ریلکستسیة موازنتی پُرّة ترمودینامیکی را با یاری کاافّیسیینتهای کینیتیکی مویین کردن مومکی است، که این جا انداة مایع است (نگرید. کینیتیکة فیزیکی).

در جسمهای سخت ریلکستسیّه را به مانند مایعهای کونتی همچون ریلکستسیة گاز کوزیزرّه‌ها توصیف دادن ممکن. در این حال وقت و درازی دو آزاد کوزیزرّه‌های موافق را می‌توان داخل کرد. مثلاً، در پنجرة کریستلّی هنگام خرد بودن حرارت لپّشهای چندیر را همچون گاز فانانها شرح دادن ممکن است. تأثیر بینیهمدیگری فانانها باعث گذرشهای کونتی، یعنی برخورد بینیهمدیگری آنها می‌گردد. ریلکستسیة انرژیّه را در پنجرة کریستلّی توسط معادلة کینیتیکی فانانها افاده کردن ممکن. در سیستم فیرّامگنیتیکها رل کوزیزرّه‌ها را مگنانها می‌بازند؛ در این حال ریلکستسیه (مثلاً، ریلکستسیة مگنیتناکشوی) -را با معادلة کینیتیکی مگنانها افاده کردن ممکن است.

دبیات: ل ا و ا چ ف. ا. ، کورس تیاریتیچیسکایی فیزیک، تام 1-2،    مسکو، 1969-71؛ الکساندراو ا. و. ، تیاریه مگنیتنای           ریلکستسی، مسکو، 1975. ق. جمبایف.