ردیاخیمیه

ردیاخیمیی، یک فصل شیمی، که خاصیتهای شیمیایی و فیزیکی و شیمیایی مادّه‌های رادیواکتیو را می‌آموزد. شیمی تبدّلات ید­رایی نیز مورد تحقیق رادیوخیمیه قرار می‌گیرد. وابسته به اصول و ابژکتهای تدقیقات رادیوخیمیه به pدیاخیمیة عمومی، شیمی تبدّلات یدرایی، شیمی المنتهای رادیواکتیو، pدیاخیمیة عملی جدا می‌شود. pدیاخیمیة عمومی خصوصیت فیزیکی و شیمیایی ایزوتوپها و المنتهای رادیواکتیو را می‌آموزد. شیمی تبدّلات یدرایی تدقیق ریکسیة اتمها (اتمهایی، که هنگام تبدّلات یدرایی به وجود می‌آیند) ، محصولات ریکسیه‌های یدرایی، اصولهای استحصال، کانسینترانیدن، جدا کردن ایزوتوپهای رادیواکتیو و ازامیرهای یدرایی آنها، اینچنین تبدّلات رادیواکتیوی مادّه، که از تأثیر ردیتسیت خود مادّه به عمل می‌آید و خصوصیتهای آنها را دربر می‌گیرد. شیمی المنتهای رادیواکتیو شیمی المنتهای رادیواکتیو طبیعی (از را تا u) و صنعی (تس، pm، np) و الیمینتهای باقیمانده را (تا المنت 106) تدقیق می‌کند. شیمی و تکنولوژی سوزشواری یدرایی نیز شرطاً به همین قسمت داخل می‌شود. دریافت اصولهای سنتز پیوستهای نشانه‌دار، استفادة ایزوتوپهای رادیواکتیو در علم شیمی و صناعت (نیگ. ایندکتورهای ایزوتوپی) ، تطبیق ‌افکنیشات یدرایی در تحلیل شیمیایی (مثلاً، سپیکتراسکاپیة عوریزاننس یدرایی) از جملة تدقیقات pدیاخیمیة عملی می‌باشند.

مادّه‌های رادیواکتیو ایزوتوپی رادیواکتیوداشته، که در بسیاری آنها مهلت موجودیت و ‌افکنیشات یدرایی خیلی کم است، ابژکت اساسی آموزش رادیوخیمیه به شمار می‌­روند. رادیوخیمیه از کارهای م. سکلاداوسکیه-کیور و پیر کیور ابتدا می‌گیرد. آنها اوّلین شده (1898) المنتهای رادیواکتیو را و ra-po کشف و جدا کردند. در انکشاف رادیوخیمیه همچون علم سهم عالمان خارجی ف. سادّ، ک. فینس، ه. ریزیرفارد، ف. پنیت، د. خیویش، آ. گن و عالمان روس و. ا.   ویرندسکیی، و. گ. خلاپن، ب. ا. نیکی­تین، ا. و. کورچتاو و دیگران خیلی ک­لام است.

لهال برای کانسینترانیدن و جدا کردن المنتهای رادیوک­تیو اصولهای ایکسترکسیه، خرامتاگرفیه، تهشین الکتری و گیدرااکسیدی و غیره همه‌طرفه استفاده می‌شوید. اصولهای تدقیقات رادیوخیمیوی را در آموزش میخ­نیزم و کینیتیکة ریکسیه‌های خی­میوی، ساختّ پیوستها، ادساربسیه، کتلیز، مویین کردن پرمیترهای فیزیکی و شیمیایی و غیره به کار می‌برند. بسیار مسئله‌زای گیا­خیمیه، کاسماخیمیه و کافت و کاو ثروتهای زیرزمینی با یاری رادیوخیمیه حل کرده می‌شوند. شیمی ید­رایی نیز با رادیوخیمیه زیچ علاقه‌مند است.

در تاجیکستان لبارتاریة تدقیق المنتهای رادیواکتیو نادر و پراکنده در نزد ادت وجود دارد. کارمندان لبارتاریة مذکور به آموختن خاصیتهای شیمیایی مادّه‌های رادیواکتیو، راههای کانسینترانیدن و از هم جدا کردن آنها (با اصول تهشینکنی) مشغولند. تدقیقات لبار­تاریه زیاده از 90%-ا المنتهای رادیواکتیو سیستمم دوری مندلیف را در بر می‌گیرد.

و. حامداو.