پیتررکه فرنچیسکا

پیتررکه (ریtrarسه) فرنچیسکا (20. 7. 1304، اریسّا-19. 7. 1374، ار­کوه، نزد پدویه) ، شاعر اتلیوی. از عایلة ناتریوس. در انستیتوتهای مانپیلی (1316) ، بالانیه (1320) علم حقوق را آموخته است. پیتررکه سرآمد مدنیّت اومانیستی دورة احیا باشد هم، ایجادیاتش از تأثیر میل و رویه‌ها، پرنسیبهای اخلاقی عصر میانگی عاری نیست. انسان و میل او به آزادی موضوع اساسی ایجادیات پیتررکه می‌باشد. عقیده‌های فلسفی، سیاسی و استتیکی پیتررکه در رساله‌های «بیزاری از عالم» (1342-1343) ، «عالم تنهایی» (1346-1366) ، «در بارة جاهلی خودم و دیگران (1367-1370) ، «مکتوب به نسلها» (1374) و غیره افاده یافته‌اند. پیتررکه مرتّب و تفسیرکنندة دستنویسهای شاعران ریم قدیم بود.

بعزی اثرهای بدیعی او («افریکه»، 1339-1342) و غیره به زبان لاتینی نوشته شده‌اند. ولی شاعر بیشتر با لیریکة عشقی و سیاسی‌اش، که به زبان اتلیوی ایجاد کرده بود، شهرتمند گشت («اتلیة من»، «روح عالی» و غیره). اثرهای به لوره (زنی، که سال 1327 پیتررکه با او در کلیسا واخورده بوده است) بخشیدة پیتررکه: «در وصف م­دانّه لوره»، «در وفات مدان­نه لوره» (سانیته‌ها، کنسانه‌ها، مدریگلها و غیره) در ایجادیات او موقع خاص دارند.

داستان رمزی «طنطنل ظفر» (1354) نیز به ل­وره بخشیده شده است. پیتررکه در تاریخ نظم اوراپه اوّلین شخصیست، که لیریکه را از تأثیر مضمونهای دینی و رمزی و شرطی آزاد کرده، به وصف عشق دنیوی پرداخت. لیری­کة پیتررکه به انکشاف نظم اوراپه تأثیر بزرگ رسانیده است. پییررکه در برابر دنتی و ج. باکچّا یکی ای اساس‌گذاران زبان اتلیوی به شمار می‌رود.

اس .: ازبرنّایی، م. ، 1074.

د .: خلاداوسکیی ر. ا. ، ف. پیترر­که. پاامل گمنیزمه. م. ، 1074.