پیرسپیکتیوы

پیرسپیکتیوы (فرنس. ریspective؛ از لات. ریrspicio-پرّه می‌بینم) ، سیستم تصویر جسمهای سی­چینه در همواری یا در یگان سطح است، که ساخت فزایی و دوری قسمهای جداگانة آن را از مشاهد به نظر می‌گیرد. قاعده‌های پیرسپیکتیوه را م­تیمتیک یونان قدیم اکلیدوس (اوکلید) در «آپتیکه» نام اثرش شرح داده شد. عالمان و معماران اتلیوی ل. گیبیرت (1378-1455) ، ل. ب. البیرتی (1404-1472) ، پ. فرن­چیسکه (1416-1492) ، گ. ابلدی (1545-1607) و رسّام نیمیس ا. دیوریر (1471-1528) نظریة پیرسپیکتیوه را اساسناک کردند. لیانردا ده ویوچی (1452-1519) اساسهای پیرسپیکتیوة فزایی و ج. دی­زرگ (1593-1662) طرز تحلیلی ساختن پیرسپیکتیوه را کشف نمودند. منبعد پیرسپیکتیوه در جهارچوبة گیامیگریة تصویری انکشاف یافت.

با مقصد حاصل کردن تصویر پیرسپیکتیوة یگان جسم از نقطة معلوم فضا (مرکز پیرس­پیکتیوه) و از همة نقطه‌های جسم نورها گذرنده، در سطحی تصویر پریدمیت را حاصل می‌کنند. نقطه‌های بُرش نورها با این سطح تصویر پیرسپیکتیوی را می‌دهند (رسم). ک-همواری صورت، ت-همواری پریدمیت، t1 t2  بوریشگاه این همواریهاست، که اساس همواری صورت را تشکیل می‌دهد، ر-نقطة اساسی صورت، s-نقطة ایست.

پیرسپیکتیوة خطهای راست پرلّیل با هم در همواری صورت یا بیرون از آن در خط افقی h1h2 بریده می‌شوند. در اصل ختoای راست پرلّیل در نpر موشاoید چون ختoای راست oمدیگر را بو­رyده نمودار می‌گردند. همیو طور، پیرستیکتیوه‌ای تیغه‌های 1′ 2′ و 3′ 4′ در نقطة غ1 و پیرسپیکتیوة تیغه‌های 2′ 3′ و 1′ در نقطة غ2 بریده می‌شوند. نقطه‌های غ1 و غ2 فکوس پیرسپیکتیوه نام داشته، خطهای وه sf1 و sf2 موافقن به تیغه‌های 1 2 و 1 4 پرلّیل گذرانده می‌شوند.

پیرسپیکتیوة در همواری ک  هاسیلشده را پیرسپیکتیوة خطّی می‌نامند. این نمود پیرسپیکتیوه در صنعت معماری و رسّامی بیشتر معمول ا ست.

گر همواری ک-را با سطح سیلندری عوض کنیم، پیرسپیکتی­وه ا منظروی حاصل می‌شود، که آن در آرایش دیکارتسیه‌ها وسیع استفاده می‌شود. در مورد همواری ک-را با سطح اندرون کو­ره عوض نمودة پیرسپیکتیوة  گ و ن ب ا ز ی حاصل می‌گردد.

د .: برыشنیکاو ا. پ. ، پیرسپیک­تیوه، 4 ازد. ، م. ، 1955؛ خاریه تیادا­ر و، پیرسپیکتیوه، بوخریست، 1964؛ ک ل ا-م و خین ا. گ. ، تین ا پیرسپیکتیوه. م. ، 1967؛ کلیم و خین ا. گ. ، نچیرتتیل­نیه گیامیتریه. م. ، 1978.