پولادر

پاولادر، ولایتیست در هیت ریسپوبلیکة ساویتی سوسیالیستی  قزاقستان 15 ژانویه 1938 تشکیل شده است. مساحت 127، 5 هزار کیلومتر2. اهالی‌اش 806 هزار نفر. (1979). به 12 ریان مأموری تقسیم شده، 4 شهر و 11 پاسیالکة تیپ شهر دارد. مرکزش-شهر پاولادر. ولایت با آردین لنین (1958) مکافاتانیده شده است.

            طبیعت. پ. اولادر در شمال شرق ریس­پوبلیکه، در منطقة بیشه‌دشت، دشت و نیمدشت جایگیر شده است. ثروتهای زیرزمینی: انگشتسنگ و انگشت بور، معدنهای مس و پالیمیتلّی. در کولها ذخیرة نمک آش و نمک گلوبیری موجودند. اقلیم پاولادر کانتینینتی خشک، تابستانش گرم بی‌بارش. حرارت میانة ژوئیه 20° سیلسیه در شمال، 225سیلسیه در جنوب .؛ زمستانش دراز، خنک کمبرف، سیربوران، حرارت میانة ژانویه-19، 5°سیلسیه در شمال،-17، 5°سیلسیه در جنوب بارشات سالانه 220-240 ملّیمیتر در جنوب، 305 ملّیمیتر در شمال، در کوهسار 320 ملّیمیتر. دورة نشو 167-j7s شباروز. _دریای کلانش ارتیش. در ولایت کل بسیار، اکثریّت آنها شور. خاکش اساساً دارچین‌رنگ تی­ره و دشتی. در دشتها از خاینده‌ها تووشقان، یورمان، خرگوش؛ از درّنده‌ها گرگ، روباه؛ از پرّنده‌ها شانه‌سرک، بیدانه، مرغابی، لایخورک و غیره وامیخورند. در دریای ارتیش و کولها ماهیهای گوناگون هست.

            اهالی. در ولایت قزاقها، روسها، اکراینها، تاتارها، بیلاروسها، مال-دویها، ماردوه‌ها، چوشها، ادمورتها زندگی می‌کنند. زیچی میانة اهالی در 1 کیلومتر2 5، 9 کس. 54%-ا اهالی در شهرها اقامت دارند. همة شهرها

(به غیر از پاولادر) و پاسیالکه‌های تیپ شهرها در سالهای حاکمیت ساویتی بنیاد شده‌اند.

            خواجگی. در ولایت صناعت اینیر­گیتیکه، سوزشواری، متالورگی، ما-شینسازی، شیمی، اینچنین صناعت سبک و خوراکواری وجود دارد. انرژیتیکة پاولادر با انگشت محلی ایکیبستوز و انگشت کوزنیسک و قرغنده کار می‌کند. ساحه‌های اساسی صناعت کوهکاری: استحصال ان­گیشتسنگ (ایکیبستوز و میکوبین) ، معدن متالهای رنگه (میقین، بوزشکول) ، استحصال نمک (از کولها) ، گل و آهک‌سنگ (وادی ار­تیش). قریب همة کارخانه‌های صناعتی در پاولادر واقع گردیده‌اند.

در پاولادر زواد الیومینیی، در شهر ارمک زواد فیرّاخوله‌ها و گراس ساخته شده است. نیفتیپراواد آمسک-پاولادر-چمکینت و زواد صافکاری نیفت کار می‌کنند. قسم زیاد زمین خواجگی قشلاق ولایت را چراگاخ، مرغزارها تشکیل می‌کنند. سالهای 1954-58 در ساحل چپ ارتیش چندین میلیون هکتار زمینهای بیکاربیخابیده از خود کرده شده، ساوخازهای نو غلّه‌کار تشکیل گردیدند. در ولایت از زراعت غلّه‌دانه گندم بهاری، جو، ارزن، جواریمکّه، مرجمک، از زی­رات تکنیک آفتاب‌پرست، کرتاش­که کشت می‌شوند. آبچه‌کاری و زراعت پالیزی ترقّی کرده است. سال 1974 ولایت 1613، 8 هزار cap گوسفند، 612، 5 هزار گاو، 100، 7 هزار اسپ، 120، 3 هزار خوک، 21، 1 هزار بز و 2335، 8 هزار پرّنده داشت. طول راه آهن 574 کیلومتر. تول راه اتومبیلگرد 8006 کیلومتر. دریای ارتیش کشتی‌گرد. راه هوایی پاولادر آن را با اکثریّت مرکزهای ریان، دیگر ولایتها و شخرخا می‌پیوندد.

            ساختمان مدنی و نیگهداری تندوروستی. سال تحصیل 1973/74 در 612 مکتب معلومات عمومی 191، 7 هزار طلبه، در 28 مکتب کسبهای تکنیکی 13، 3 هزار، در 12 مکتب میانة مخصوص 11، 7 هزار خواننده، در 2 مکتب عالی (انستیتوتهای اندوستریلی و پیدگاگی) 8، 5 هزار استودینت می‌خواند. سال 1974 در 403 مؤسسة تامکتبی 43، 8 هزار نفر کودک تربیه یافت.

سال 1974 در ولایت 478 کتابخانة عامّوی، موزی کشورشناسی نه بدیعی (پاولادر) ، موزیی یادگاری ک. 2. ستپه‌یف (بایه-نول) ، تئاتر درمة به نام انتان پاول‌افیچ چخاو (در پاولادر) ، 474 کلوب، 564 دستگاه کینانمایشدیهی، 14 خانة پیانیری، 3 ست. تکنیکهای جوان، 3 ست. طبیعتشناسان جوان، 19 مکتب اسپورتی بچگانه کار می‌کرد. گزیته‌های ولایتی «کыزыل تو» («بیرق سرخ»، به زبان قزاقی، از سال 1929) و «زویزده پرییرتыشیه» (از 1918) نشر می‌شوند. برنامه‌های رادیو و تلویزیون مرکزی شنوانیده و نمایش داده می‌شوند. سال 1974 در ولایت 116 مؤسسة طبابتی دارای 8، 9 هزار کت (11، 9 کت به 1 هزار اهالی) بود، 1، 3 هزار دُختُر (1 دُختُر به 58 اهالی) به اهالی خذمت مسرساند. ولایت کورارت، خانه‌های استراحت و سنتاریه‌ها دا­رد.