پرتیة کمونیستی بنگلدیش (پکب). تا سال 1971 پرتیة کمونیستی پاکستان شرقی (پکپش) نام داشت، که oن سال 1948 تشکیل یافته بود. از سال 1954 در پنهانکاری عمل میکرد. کنفرانس 3-یوم غیریلیگلی پرتیة کمونیستی پاکستان شرقی چارههای از جهت تشکیلی مستحکم نمودن پرتیه و به راه ماندن کار بین عامّه را اندیشید. سال 1968 در پنهانی سعیزد 1-ام پرتیة کمونیستی پاکستان شرقی برپا گردید، که آن هیت نو کامیتیت مرکزی را انتخاب نموده. پراگرمّه و استو پرتیّه را قبول کرد. پرتیة کمونیستی پاکستان شرقی در مبارزة مسلّحانه به مقابل ریجیم ا. م. یحییخان و برپا نمودن ریسپوبلیکة خلقی بنگلدیش (1971) فعالانه اشتراک نمود.
پریل 1971 پرتیة کمونیستی پاکستان شرقی به خود نام پرتیة کمونیستی بنگلدیش (پکب) را گرفت و اوّلین بار امکانیّت وسیع پیدا کرد، که در حیات سیاسی مملکت آشکارا و فعالانه اشتراک کند. پرتیة کمونیستی بنگلدیش برای برقرار نمودن اقتصادیات مملکت و بهتر کردن احوال عامّة محنتکشان سفربر نمودن قوّههای ایجادی خلق را وظیفة اساسی خود اعلان نمود. امّا پراکندگی صنف کارگر و نبودن یگانگی حقیقی عملی قوّههای ملّی وطندوست به پرتیة کمونیستی بنگلدیش خلل رساندند، که در اوّلین انتخابات پارلمنت (1973) نامزدهای خود را پیشبری کند. سعیزد 2-یوم پرتیة کمونیستی بنگلدیش (دسامبر 1973) کاممونیستان را به طرفداری دگرگونسازیهای اجتماعی و اقتصادی، که هوکومت موجبورّهمان میگذراند، سفربر نمود. بعد تبدّلاتن دولتی 1975 کار پرتیة کمونیستی بنگلدیش مشکل گریدّ؛ سال 1977 پرتیة کمونیستی بنگلدیش منع و راهبرانش حبس کرده شدند. (سال 1978 آزاد گردیدند).
هیت وکیلان پرتیة کمونیستی پاکستان شرقی در مجلس مشورتی بینلخلقی پرتیههای کمونیستی و کارگری (1969، مسکو) اشتراک کرده، حجّتهای در این مجلس قبولشده را معقول دانست. رئیس پرتیة کمونیستی بنگلدیش -مان سینگه. کاتب ژنرالی کامیتیت مرکزی پرتیة کمونیستی بنگلدیش -محمّد فرهاد. آرگن مرکزی-نشریة هفتینة «ایکاته».