پرلمینت

پارلمنت (انگلیسی parliament، فرنسوی، parlement، از parler-گفتن) ، در دولتخای برجوزی مؤسسة عالی نمایندگی. اوّلین مراتبه در انگلیه در عصر 13 همچون آرگن نمایندگی طبقویی به وجود آمد؛ بعد روالوتسیه‌های برجوزی عصرهای 17-18 اهمیت کلان پیدا کرد. «پارلمنت» همجون نام خاص افادة مؤسسه‌های نمایندگی در بریتنیة کبیر، فرنسیه، اتلیه، یپا­نیه، کنده، بلژیک، هندوستان و غیره می‌باشد؛ در شتتهای متّحدة امریکا و مملکتهای امیریکة لاتینی  پارلمنت (آرگن عالی نمایندگی) -کانگریسّ، در شویسیه-ریکسدگ، در فنلین­دیه-• سه‌ایم، در نارویگیه-ستار­تینگ و غیره نام دارد.

ساخت دوپلتگی و یکپلتگی پارلمنت از هم فرق دارد. دولتهایی، که ساختشان فدراتیویست، پارلمنت دوپلتگی دارند (شتتهای متّحدة امریکا، کنده، ریسپوبلیکة فدراتیوی ژرمنیه، اوسترلی و غیره). پلته‌های پایانی در پارلمنت دوپلتگی و پارلمنت یکپلتگی بی‌واسطه انتخاب می‌شوند؛ پلته‌های بالای با راه انتخابات بی‌واسطه و بواسطه (هندوستان، فرنسیه) تشکّل یافته، یک قسم اعضایان موافق وارث و تعیینشوی موقع خود را اشغال می‌نمایند (بریتنیة کبیر، کنده). در پل­ته‌ها کامیتیت یا کمیسیونهایی تشکیل می‌شوند، که پیشکی لایحة قانون  دیگر  مسعله‌ها را دیده می‌برآید.

در اکثریّت مملکتهای ک­پیتلیستی سیسّیة پارلمنت یک سال (با تعطیلش) دوام می‌کند، دیپوتتها مزد کار می‌گیرند. یعنی پرل­مینترهای کسبی حساب می‌یبند. پرلمینت دوپلتگی به مملکتهای برجو­زی اوراپة غربی منسوب است، چون که سیستمم دوپلتگی در آن جا همچون سازش مویین بین برجوزیة) اعیان و اشراف در دورة روالوتسیة برجوزی به وجود آمده بود.

نشر قانونها، قبول بیوجیت دولتی، قانونی نمودن شرطنا-مه‌ها، تعیین نظارت کانستنتوتسیانی و غیره وظیفن پارلمنت می‌باشد. در ممدکتهایی، که حکومت در نزد پارلمنت مسئول است، پارلمنت حکومت را تشکیل کرده، فعالیّت آن را نظارت می‌کند. در بعضی{مملکتها (ریسپوبلیکة فدراتیوی ژرمنیه، اتلیه) انتخاب پرزیدنت وظیفن پارلمنت است. ادیالاگهای برجوزی پارلمنت را ظهورات عالی  دیماکرتیه می‌شمارند. در پارلمنتهای دولتهای برجوزی اکثریّت را نمایندگان صنفهای استیمارگر تشکیل می‌کنند.

پرلمینت در اساس حقوق انتخاباتی (پرّه یا قسماً) تشکیل می‌یابد. طرز تشکیل و گذرانیدن انتخابات امکان می‌دهد، که برجوزیه نمایندگان حقیقی خلق را از اشتراک در فعالیّت پارلمنت دور سازد (مثلاً، در کانگریسّ شتتهای متّحدة امریکا کارگران نیستند، در هیتک پلتم آبشینة انگلیه، که سال 1970 انتخاب شده است، همگی 38 کارگر بوده، در بندیستگ ریسپوبلیکة فدراتیوی ژرمنیه کارگران خمگی 7%ی را تشکیل می‌دهند). شمارة نمایندگان صنف کار­گر کم باشد هم، دایره‌های ماناپالیستی را مجبور می‌کنند، که وظیفه‌های پارلمنت را در اداره‌کنی دولت برجوزی محدود سازد. اکثر پارلمنتها خصوصیت صرف ساخته داشته، در اداره‌کنی دولت برجوزی آرگنهای اجرائیة حکومت موقع اساسی دارند.

ین آرگنها فعالیی­ت قانون‌‌گذاری پارلمنت را نیز نظارت می‌کنند. پارلمنت اپّرتی ندارد، که از بالای ماشین پراقتدار بیو­راکرتی نظارت کند. کاپیتال ماناپالیستی به واسطة پرتیه‌های سیاسی خود، که در پارلمنت فرکسییخا دارند، کار آن را به منفعت خود روان می‌کند. موقع حقیقی پارلمنت را در حیات سیاسی هر یک مملکت تیز و تندی ضدیتهای صنفی، مناسبت فرکسیه‌های پرتیوی در پرلمینت، درجة انکشاف اداره‌های پارلمنتی، قووّه و نفوذ تشکیلات صنف کارگر م و می‌کند. نگرید، نیز پارلمنتریزم.