پمفلیت

پمفلیت (انگل. pamphlet) ، اثر پوپولیستی نه چندان کلانیست، که مقصد اساسی‌اش هجو کانکریت گرجدنی، غالباً، اجتماعی و سیاسیست. پمفلیت در دورة احیا پیدا شو­ده است. پمفلیتهای م. لیوتیر، ایرزم راتّیردمی، ت. مورنیر موقع کلان داشته‌اد. با قوّت گرفتن تمایل سیاسی نزاعهای دینی مضمون اجتماعی پمفلیت قویتر گردید. مثلاً، سلسلة پملیتهای ج. میلتان، ج. لیلبیرن، ج. اینستانل در دورة روالوتسیة عصر 17 انگلیه، بعدتر پملیتهای د. دیفا و ج. سویفت.

سرهای ک. مرکس «جناب فاگت» و و. ا. لنین «روالوتسیة پرولتاری و مرتد کوتسکیی» نمونة کلاسیکی پمفلیت سیاسی می‌باشند. بسیار اثرهای ا. ن. ردیشیف، ا. ا. گیر­تسین، و. گ. بیلیشینیی نیز در شکل پمفلیت نوشته شده‌اند. در ادبیات ساویتی ا. آرینبورگ، ل. لیاناو و دیگر عنعنة پمفلیتنویسی را دوام داده‌اند. پمفلیت در ادبیات ساویتی تاجیک زیر تأثیر ادبیات ساویتی روس انکشاف یافته است.

نمونه‌های بهترین آن را در ایجادیات س. این می‌بینیم. س. عینی مخصوصاً سالهای جنگ بزرگ وطنی یک سلسله پمفلیتها («چنگیز عصر 20»، «دیو هفتسر»، 1941: «خر بی‌دُم»، 1943 و غیره) نوشته، سیمای منفور جنگجویان را فاش کرد. ا. دهاتی، ا. جلیل، ا. شکوهی و دیگران نیز در موضوعهای گوناگون پمفلیت نوشته‌اند.