پرودانیزم

پرودانیزم؛ یک نوع سوسیالیزم میدبورجوزییست، که اساس آن را عقیده‌های فلسفی و سوسیالا­گ پ. ج. پرودان تشکیل می‌دهد؛ اصلاحاتچیگی اجتماعی میادبورجوزییست، که به اساسهای کاپیتالیزم دخالت نمی‌کند. پرودانیزم مالکیّت کلان کاپیتالیستی را همچون گا­سپلن «دزدی» محکوم نموده، در این حال کمونیزم را انکار و مالکیّت میدة به استثمار محنت بیگانه وابسته نبوده را حمایه کرده است. پرودان سرچشمه‌های حقیقی استثمار صنفی را در جمعیّت برجوزی ندانسته، مبادلة نابرابر را سبب آن می‌دانست و دعوا می‌کرد، که استثمار صنفی را به واسطة اصلاحات صاف اقتصادی در دایرة معاملات (مبادلات مالی بی‌پول و کریدیت» بی‌فایده) نیست کردن مومکیم است. موافق عقیدة پرو­دان در نتیجن چنین اسلاخات، گویا همة محنتکشان (در شرایط مالکیّت خصوصی بودن واسطه‌های استیقسالات) به استحصال‌کنندگان مستقلی تبدل می‌یابند، که در اساس همکاری برابرانه به داد و گرفت مال می‌پردازند. این اتاپیة میدبورجوزی-پرودان را به خلاصه‌ای آورد، که با راه آسایشته، در اساس همکاری پرولتاریت و قریب تمام برجوزیه، در صورت از مبارزة سیاسی دست کشیدن و نیست کردن دولت (دولت به عقیدة پرودان اسلحة اساسی جو­دان جمعیت، مفت‌خوری و استبداد است) «روالوتسیة اجتماعی» را 6ه عمل آوردن ممکن است. پرو­دان در سالهای روالوتسیة 1848 و مخصوصاً سالهای امپراتوری دوّم تعلیمات خود را انکشاف داده، دعوا می‌کرد، که ضدیتهای جمعیّتی را توسط تأمین موازنت قوّه‌های اجتماعی جمعیت حل کر­دن ممکن است. در ضمن این پرودان مسئلة دگرگونسازی جمعیّتی را با مسئلة تکامل معنوی شخص پیوست می‌کرد. او بر ضد دولت متمرکز برآمده، تشکیل کردن ولایتهای مستقل میده را تکلیف می‌کرد. پرودان در عصر 19 در فرنسیه و دیگر مملکتهای دارای برجوزیة سیر‌شمار میده انتشار گردیده است. سکسیه فرنسوی اینترناسیونال i اوّل از طرف پرودانستان اداره می‌شد. ولی مبارزة قطعی ک. مرکس، ف. اینگیلس و طرفداران آنها به غلبة پُرّة مرک­سیزم بر پرودان انجام یافته، سیک­سیة فرنسوی اینترناسیونال به دست به نام پرودانستان چپ-طرفداران مبارزة روالوتسیا­نی صنفی گذشت. عقیده‌های پرودان از طرف انرخیزم آشوب‌طلب م. ا. بکنین استفاده شده است. از سوی دیگر نظر انتیهادی پرو­دان را به دموکراتیه، فعالیّت پرتیه‌های سیاسی و مبارزة صنفی ادیالاگهای دورة امپریالیزم و سانیتر نظریاتچیان فاشیزم انکشاف داده، وسیع استفاده بر­دند.